آموزش خودرو دنده اتومات با چالش‌های خیلی زیادی همراه نیست. ماهیت استفاده از گیربکس‌های اتوماتیک در خودروهای امروزی، ساده‌تر کردن فرایند رانندگی با آنها و همچنین افزایش ایمنی در زمان رانندگی است و اگر قرار باشد که استفاده از این نوع گیربکس‌ها باعث سخت‌تر شدن فرایند رانندگی شود، اصلا کاربرد آنها چندان جذاب نخواهد شد. اگر بخواهیم به فناوری‌های امروزی اعتماد داشته باشیم، تنها با چند مرحله ساده می‌بایست آموزش رانندگی ماشین دنده اتوماتیک را پشت سر گذاشته و به راحتی با این خودروها در جاده به راه بیفتیم.
در این مقاله از مجله خودرو آریان یدک سعی داریم تا آموزش رانندگی خودرو دنده اتومات را به صورت کامل برای شما تشریح نماییم. به معرفی ترفندهای دنده اتوماتیک خواهیم پرداخت و سعی خواهیم کرد تا برای همیشه در یک مقاله به صورت کامل، نکات آموزش رانندگی با خودرو دنده اتوماتیک را برای شما ارائه کنیم. با مطالعه این مقاله و پیاده‌سازی نکات ارائه شده به راحتی می‌توانید از انواع ماشین‌های دنده اتومات ایرانی و خارجی استفاده نمایید. البته هر چند رانندگی با دنده اتومات‌ها ساده‌تر است، اما این موضوع بستگی به کیفیت رانندگی شما با خودروهای دنده دستی هم دارد. قرار نیست کسی که در رانندگی با دنده دستی‌ها نقاط ضعف زیادی دارد، با دنده اتومات معجزه‌ای را در رانندگی خود ببیند.
رانندگی با خودرو دنده اتومات
قبل از اینکه نکات آموزش خودرو دنده اتومات ایرانی و خارجی را با شما در میان بگذاریم، لازم است تا یک نکته بسیار مهم را در این باره مرور کنیم. شاهد هستیم که بسیاری از کاربران به دنبال آموزش رانندگی با ماشین دنده اتوماتیک ایرانی هستند و برخی نیز نکات لازم برای آموزش رانندگی با خودرو دنده اتوماتیک خارجی را دنبال می‌نمایند؛ شاید اگر گیربکس‌های مورد استفاده در ماشین‌های داخلی، ساخته شده توسط خود کمپانی‌های داخلی بود، اکنون می‌بایست تفاوت‌هایی را در این دو آموزش در نظر بگیریم، اما واقعیت این است که گیربکس‌های مورد استفاده در خودروهای داخلی ساخته شده در خارج است.
در یک مقاله به صورت کامل خودروهای دنده اتوماتیک ایرانی را به شما معرفی کردیم که دنا پلاس یکی از بهترین‌های آنها است. گیربکس مورد استفاده در دنا پلاس دنده اتومات، توسط یک کمپانی چینی با عنوان DAE تولید شده و ربطی به هنر ایران خودرو ندارد. به همین دلیل آموزش رانندگی ماشین دنده اتومات ایرانی با مدل‌های خارجی تفاوت‌های خیلی زیادی نخواهد داشت و نکاتی که برای آموزش خودرو دنده اتومات ارائه می‌کنیم، برای هر دو دسته این ماشین‌ها قابل استفاده خواهد بود.
البته نکته بسیار مهمی که در این باره اهمیت دارد، کیفیت پایین گیربکس‌ها و مشخصات فنی تولیدات داخلی است. این مهم باعث می‌شود تا کاربران ایرانی حتما دقت به مراتب بالاتری را در فرایند استفاده از این دسته از خودروها داشته باشند. نگهداری از ماشین های دنده اتوماتیک وارداتی در ایران به مراتب کمتر از خودروهای تولید داخلی است و برای اینکه مجبور نشوید تا زود به زود برای تعمیرات این دست از خودروها اقدام کنید، حتما باید دقت کاملی به استفاده از آنها داشته باشید.
آموزش خودرو دنده اتوماتیک
برای آموزش رانندگی ماشین دنده اتوماتیک ابتدا باید علائم موجود بر روی گیربکس‌های مورد استفاده روی این دست از خودروها را با شما در میان بگذاریم. دقت کنید که انواع مختلفی از گیربکس‌ها در این ماشین‌ها استفاده می‌شود که رانندگی با آنها تفاوت‌هایی هم با هم خواهد داشت. اگر تفاوت های گیربکس اتوماتیک معمولی با CVT را بدانید، درک این موضوع برای شما ساده‌تر خواهد بود. در برخی از گیربکس ها 4 سرعت و در برخی دیگر تا 10 سرعت مختلف استفاده شده است. این تفاوت‌ها می‌تواند تفاوت‌هایی را در رانندگی با آنها ایجاد کند. به همین دلیل آموزش ماشین دنده اتوماتیک را باید با ارئه نکات اولیه آغاز و کم‌کم نکات لازم برای آموزش رانندگی خودرو دنده اتومات را به این موارد اضافه کنیم.
در گیربکس‌های اتومات رایج در ماشین‌های امروزی معمولا از 4 حرف روی دنده استفاده می‌شود. قبل از اینکه دکمه استارت خودرو خود را بزنید، لازم است تا با مفهوم این حروف بر روی دنده خودرو خود آشنا شوید تا آموزش خودرو دنده اتومات برای شما ساده‌تر شود.
- حرف P
P مخفف Park است و زمانی استفاده می‌شود که شما ماشین را کاملا پارک کرده و قصد خروج از خودرو را دارید. در این حالت ماشین هیچ تکان و غلتی نداشته و قفل می‌شود. البته شایان ذکر است که این حالت به هیچ وجه جایگزینی برای ترمز دستی نیست و حتما باید ترمز دستی معمولی بیا ترمز دستی برقی خودرو خود ر نیز فعال کنید.
- حرف R
حرف R بر روی جعبه دنده نشان دهنده کلمه Reverse یا دنده معکوس است. R برای دنده عقب استفاده می‌شود و دقیقا مانند ماشین‌های گیربکس دستی می‌توانید از آن استفاده کنید.
- حرف N
حرف N مخفف کلمه Neutral است. این حرف شرایط خنثی را نشان می‌دهد. در زمان حرکت نباید از آن استفاده کرد و وقتی خودرو را برای مدت زمانی کوتاه متوقف می‌کنید، می‌توان همراه با ترمز دستی آن را به کار برد. در پشت چراغ قرمز این حالت کاربرد دارد.
- حرف D
حرف D مخفف کلمه Drive است. این حالت برای انتخاب دنده‌هاست و در زمان حرکت خودرو استفاده می‌شود. البته در برخی از خودروها و انواع گیربکس‌ها می‌توانید حالت‌های مختلف دنده را انتخاب کنید.
نکات آموزش رانندگی با ماشین دنده اتوماتیک
اولین نکات لازم برای آموزش رانندگی خودرو دنده اتومات را در بند قبلی با هم مرور کردیم. در این بخش نکاتی را با هم مرور می‌کنیم که استفاده از آنها می‌تواند شرایط بهتری را در این رانندگی برای شما ایجاد نماید. در واقع این موارد ترفندهای آموزش خودرو دنده اتومات هستند که ممکن است در برخی از انواع خودروها با توجه به نوع گیربکس کاربرد داشته باشند.
- در برخی از خودروها امکانی با عنوان امکان زمستانی وجود دارد که می‌تواند شرایط بهتری را برای رانندگی در این چنین آب و هوایی برای شما ایجاد کند. این قابلیت در خودروها مدرن وجود دارد. البته نکته مهم درباره این دست از خودروها، خرید لوازم یدکی اصلی برای آنها است. برای خرید لوازم یدکی هیوندای و تویوتا که از گیربکس اتومات بهره می‌برند، حتما باید سراغ قطعات اصلی بروید.
- استفاده از حالت دنده دوم می‌تواند مانع از چرخش و لغزش چرخ‌ها هنگام دورهای تند در شرایط خاص شود.
- یکی از مهم‌ترین نکات آموزش رانندگی خودرو دنده اتومات عدم استفاده از پای چپ برای رانندگی است. اگر همزمان از پای چپ هم استفاده کنید، ممکن است همزمان پدال گاز و ترمز را با هم فشار دهید که این موضوع می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در رانندگی شما و خود خودرو گردد. اگر با خودروهای دستی عادت دارید، بهتر است کم‌کم این عادت را ترک کنید.
قدم به قدم آموزش رانندگی خودرو دنده اتوماتیک
در نهایت نوبت این می‌رسد تا آموزش خودرو دنده اتومات را به صورت قدم به قدم با شما در میان بگذاریم. دقت داشته باشید که حتما باید نکات بالا را برای آموزش رانندگی ماشین دنده اتومات بدانید و از این نکات استفاده کنید. در غیر این صورت ممکن است این آموزش برای شما پیچیده شود. برای رانندگی با خودروهای اتومات مطابق با مراحل زیر اقدام کنید.
1- ایمنی را رعایت کنید
اولین قدم برای آموزش ماشین دنده اتوماتیک رعایت ایمنی است. در قدم اول شما باید آینه‌های خود را چک کنید، کمربند ایمنی خود را ببندید، صندلی خود را تنظیم نمایید و تمام نکات ایمنی که برای رانندگی برای تمام خودروها لازم است را به اجرا بگذارید. چک کردن چراغ‌ها و راهنماها و تمام امکانات لازم برای یک رانندگی ایمن هیچ ارتباطی به نوع گیربکس ندارد و شما باید تمام این موارد را برای مدرن‌ترین خودروهای موجود در بازار ایران رعایت کنید.
2- پدال ترمز را فشار دهید
دومین مرحله از آموزش رانندگی ماشین دنده اتومات فشار دادن پدال ترمز است. البته این موضوع به نوع خودرو شما نیز بستگی دارد. در برخی از مدل‌ها، قبل از استارت زدن نیازی به فشار دادن پدال ترمز نیست و خودرو خود به خود بدون هیچ حرکتی باقی می‌ماند؛ اما در برخی از مدل‌ها لازم است تا قبل از استارت زدن، پدال ترمز را فشار دهید تا خودرو به هیچ سمتی حرکت نکند.
3- استارت بزنید
همچنان در شرایطی که پدال ترمز را با پای چپ خود نگه داشته‌اید، دکمه استارت را بزنید. در این حالت ماشین روشن می‌شود اما همچنان حرکتی نخواهد داشت. هنوز زمان حرکت فرا نرسیده و باید قبل از اقدام برای حرکت، اطراف خود را چک کنید و فضا و خیابان را برای رانندگی مناسب ببینید. چک کنید که از اطراف خودرویی به شما نزدیک نمی‌شود و در صورت نیاز از راهنماها برای شروع حرکت خود استفاده کنید. اگر در طول شب آماده رانندگی هستید، چراغ‌های خود را روشن نمایید. در تمام طول این فرایند همچنان پدال ترمز را به حالت فشرده باقی نگه دارید.
4- ماشین را به حالت D یا R تغییر دهید
آموزش خودرو دنده اتومات را در مرحله چهارم یعنی تغییر حالت گیربکس ادامه می‌دهیم. در این مرحله باید بدانید که برای شروع حرکت نیاز به حرکت به جلو دارید یا لازم است تا کمی دنده عقب بروید. اگر باید برای حرکت کمی عقب بروید، بایستی دنده را از حالت P به حالت R تغییر دهید و اگر می‌توانید مستقیما به جلو حرکت کنید، آن را از حالت P به حالت D تغییر دهید.
بسیاری از افراد عادت دارند که در زمان رانندگی دست راست خود را روی دنده قرار دهند، با توجه به اینکه در زمان رانندگی با خودروهای دنده اتومات نیازی به تعویض دنده ندارید، بهتر است از این عادت خود خارج شوید. این مهم ایمنی رانندگی شما را افزایش می‌دهد.
5- شروع به حرکت
در آخرین مرحله از آموزش رانندگی خودرو دنده اتوماتیک نوبت به پایین آوردن ترمز دستی و شروع به حرکت است. در حالی که پای خود را روی پدال ترمز دارید، کم‌کم ترمز دستی را پایین آورده و با رها کردن پدال ترمز شروع به حرکت نمایید. در برخی از ماشین‌ها اهرم ترمز دستی در کنار دنده‌هاست و در برخی مدل‌ها نیز ممکن است مانند یک پدال در زیر پای راننده باشد.
نکات رانندگی با ماشین دنده اتومات در زمان حرکت
آموزش خودرو دنده اتومات را با بررسی نکات مهمی ادامه می‌دهیم که در زمان رانندگی باید به آنها دقت داشته باشید. این نکات بیشتر مخصوص کسانی است که تجربه زیادی برای رانندگی با این خودروها را نداشته و ممکن است هنوز عادت‌های رانندگی با خودروهای معمولی را داشته باشند. دقت به این نکات از این جهت اهمیت دارد که عدم رعایت آنها حتی ممکن است شرایط بدی را در زمان رانندگی برای شما ایجاد کند.
- دقت داشته باشید که برای رانندگی با خودروهای اتومات نیاز به تعویض دنده در زمان حرکت ندارید. اگر تجربه زیادی در رانندگی با این ماشین‌ها را نداشته باشید، ممکن است در این باره کمی با چالش روبرو شوید. البته کم‌کم به آن عادت خواهید نمود.
- اگر احساس می‌کنید که پای چپ شما در زمان رانندگی به سمت پدال‌ها می‌رود، آن را به پشت پای راست انتقال دهید.
- اگر ترمز دستی خودرو شما به صورت یک پدال است، اهمیت کنترل پای چپ در زمان رانندگی برای شما بیش از پیش نیز خواهد شد.
- دکمه‌ای روی دنده بسیاری از خودروهای دنده اتومات با عنوان دکمه shifter وجود دارد که در زمان تعویض دنده از آن استفاده می‌شود. اگر برای تعویض حالت دنده اقدام می‌کنید، حتما از قبل باید این دکمه را فشار دهید. البته در زمان حرکت نیازی به فشار دادن آن نخواهید داشت.
- وقتی پای خود را از روی ترمز بر می‌دارید، خودرو کم‌کم شروع به خزش می‌نماید. اگر مسافت کمی باید عقب بروید، حتی نیازی به فشار دادن پدال گاز هم نخواهید داشت.
- برای رانندگی در شرایط بد آب و هوایی یا در زمان بکسل کردن و حتی رانندگی در تپه‌های با شیب بالا بهتر است از حالت L در گیربکس ماشین خود استفاده کنید. این قابلیت در همه خودروها نیست و معمولا هم استفاده خیلی زیادی ندارد. اما در چنین شرایطی می‌تواند امنیت بسیار خوبی را برای رانندگی شما ایجاد نماید و بسیار کاربردی خواهد بود.
آموزش رانندگی با دنده اتوماتیک تصویری
برای اینکه آموزش رانندگی با دنده اتومات را برای شما ساده‌تر کرده و نحوه این روش رانندگی را به شما بهتر آموزش دهیم، در انتهای این مقاله با چند تصویر سعی داریم تا آموزش‌های خود را تکمیل نماییم. البته آموزش رانندگی با دنده اتوماتیک تصویری چندان هم برای رانندگان حرفه‌ای لازم نیست و شما بعد از چند باری که پشت فرمان یک خودرو دنده اتومات بنشینید، به صورت کامل نکات رانندگی با آن را درک خواهید کرد.
در اولین قدم آموزش رانندگی با دنده اتوماتیک تصویری یک بار باید نحوه تعویض دنده‌ها را این بار با شماتیک واضح‌تر برای شما نمایش دهیم. دنده‌ها در چنین ماشین‌هایی ساختاری مشابه با تصویر زیر دارند و با توجه به کاربردی که برای هر یک از حروف به آنها اشاره کردیم، باید در زمان تعویض دنده اقدام کنید. حتما این تصویر را در جایی ذخیره نمایید و در زمان رانندگی یک بار آن را مرور کنید.
دومین نکته در آموزش رانندگی با دنده اتوماتیک تصویری بررسی نحوه استفاده از پا در فشار دادن پدال گاز و ترمز است. در بالا اشاره کردیم که برای این منظور حتما باید از پای راست خود استفاده کرده و پای چپ را به هیچ وجه درگیر رانندگی نکنید. در تصویر زیر نحوه استفاده از پای راست را برای رانندگی با دنده اتومات مشاهده می‌نمایید.
همان طور که در تصویر بالا پیداست، در زمان نیاز به کم کردن سرعت یا ترمز کردن فقط کافی است پا را از روی پدال گاز برداشته و پدال ترمز را به آرامی به سمت پایین فشار دهید. در شرایط برعکس و زمانی که نیاز به سرعت بیشتر دارید هم کافی است پا را به آرامی از روی پدال ترمز برداشته و پدال گاز را فشار دهید. در سربالایی‌ها مدت زمانی که شما پای راست را از روی پدال ترمز برمی دارید و روی پدال گاز می‌گذارید، باید بسیار کم باشد. همچنین در این شرایط بهتر است حتما فشار اولیه شدیدی را روی پدال گاز وارد ساخته و سپس کم کم این فشار را کنترل کنید.
