پمپ هیدرولیک چیست و چه کاربردی در خودروهای امروزی داد؟ اگر تا به حال سوار خودروهایی که دارای فرمان برقی نیستند و از انواع پمپ هیدرولیک برای آنها استفاده نشده، شده باشید، به خوبی درک می‌کنید که اهمیت پمپ هیدرولیک چیست و چقدر روی عملکرد فرمان خودرو تاثیر دارد. برای اینکه بتوانید در سرعت‌های بالا فرمان خودرو را به سرعت بچرخانید، اتکا به نیروی مکانیکی دست‌ها کافی نخواهد بود. در این مواقع خطر تصادف و برخورد با موانع بسیار زیاد می‌شود. حتی در صورتی که با علائم خرابی پمپ هیدرولیک روبرو شده باشید نیز تحمل این وضع سخت خواهد بود و نمی‌توانید به خوبی رانندگی کنید.
با این حساب بسیار مهم است که درباره این قطعه بدانید. در فروشگاه لوازم یدکی انواع مختلفی از آن نیز در دسترس است که در صورت خرابی، شما باید بهترین گزینه را برای خرید انتخاب نمایید. در این مقاله سعی می‌کنیم تا توضیحات کامل و مفصلی را درباره این قطعه با شما در میان گذاشته و نکات لازم برای آن از جمله هزینه تعمیر پمپ هیدرولیک را نیز مرور کنیم. در انتهای این مقاله هیچ نکته‌ای نیست که درباره Hydraulic Pump در خودرو خود ندانید. با ما در آریان یدک همراه باشید.
پمپ هیدرولیک چیست
در اولین قدم باید بدانید که پمپ هیدرولیک چیست و چه کاربردی در خودرو دارد. شناخت دقیق نحوه کارکرد، باعث می‌شود تا درک علائم خرابی پمپ هیدرولیک نیز برای شما ساده‌تر باشد. وقتی برای اولین بار تولید ماشین‌های فرمان هیدرولیکی در ایران رایج شد، همه به دنبال خرید این خودروها بودند و وجود فرمان هیدرولیکی حتی به عنوان یک آپشن در خودروها معرفی می‌شد. پمپ‌های هیدرولیکی در واقع پمپ‌هایی هستند که با بالا بردن فشار سیال می‌توانند انرژی مکانیکی را به نیروی هیدرولیکی تبدیل کنند. این مهم باعث بهتر شدن عملکرد قطعاتی مانند فرمان می‌شود.
البته از پمپ‌های هیدرولیکی تنها برای فرمان استفاده نشده و در قطعات دیگری نیز کاربرد دارد؛ اما اصلی‌ترین جایگاه آن اضافه شدن به سیستم تعلیق و فرمان برای بهینه‌تر کردن شرایط چرخش فرمان در زمان رانندگی است. داشتن فرمانی نرم از جمله مزیت‌هایی است که با استفاده از سیستم تعلیق هیدرولیکی در خودروها ایجاد می‌شود. این پمپ‌ها در صنایع دیگری نیز کاربرد دارند و در هر صنعتی که باشند، به عنوان قلب تپنده آن عمل می‌کنند.
طرز کار پمپ هیدرولیکی
خب حالا نوبت به این رسیده که بدانیم طرز کار پمپ هیدرولیکی چیست و چگونه قرار است یک پمپ با فشار سیال چرخش فرمان را در خودرو برای ما ساده‌تر نماید. کارکرد چنین قطعه‌ای در خودرو بر اساس اصل پاسکال انجام می‌پذیرد. طبق اصل پاسکال در صورتی که فشار مایع در یک نقطه از سیال زیاد شود، در تمام بخش‌های سیال نیز شاهد افزایش فشار خواهیم بود. بنابراین شما می‌توانید به سیالی که به یک قطعه بزرگ و سنگین متصل است، در نقطه‌ای باریک فشار زیادی وارد کرده و همین فشار بالا باعث به حرکت در آوردن جسم سنگین شود. دقیقا از همین اصل برای ایجاد چرخش راحت‌تر در فرمان و تبدیل نیروی مکانیکی به نیروی هیدرولیکی استفاده می‌شود.
پمپ در زمان کارکرد در حال ایجاد فشار به بخشی از سیالی است که درون آن قرار دارد. این سیال در خودروها روغن هیدرولیک است. نیروی لازم برای ایجاد فشار در پمپ نیز از نیروی مکانیکی خودرو تامین می‌شود. حالا پمپ با ایجاد فشار بسیار کمی به بخشی از سیال در یک لوله باریک، شرایط لازم برای به حرکت در آوردن فرمان را با سرعت بالا فراهم می‌آورد. با اتصال پمپ به سیستم تعلیق و چرخ‌ها رانندگی با خودروهای فرمان برقی بسیار راحت‌تر خواهد شد.
انواع پمپ هیدرولیک ماشین
اما انواع پمپ هیدرولیک چیست و در هر یک چه جریانی باعث ایجاد نیروی هیدرولیکی می‌شود؟ با توجه به اینکه علائم خرابی پمپ هیدرولیک در هر یک از انواع آن ممکن است متفاوت باشد، از این رو لازم دانستیم تا انواع آن را نیز به شما معرفی کنیم. تقسیم‌بندی پمپ‌ها بیشتر بر اساس نوع طراحی و ساختاری است که قرار است با استفاده از آن نیروی مکانیکی را به نیروی هیدرولیکی تبدیل نمایند. به صورت کلی سه ساختار برای این منظور در پمپ‌ها در نظر گرفته می‌شود، دنده، پیستون و پره سه روشی هستند که در طراحی پمپ‌ها برای افزایش فشار سیال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پمپ‌های دنده‌ای
شفت قرار گرفته در داخل پمپ با تعویض دنده می‌تواند قدرت‌های متفاوتی را ایجاد نماید. این دست از پمپ‌های هیدرولیکی ارزان‌ترین مدل هستند که سرویس‌دهی ساده‌تر و ارزان‌تری دارند و در برابر آلودگی‌ها نیز بیشترین میزان تحمل را از خود نشان می‌دهند. البته انواع مختلفی از پمپ‌های دنده‌ای وجود دارند که بر اساس فشار پمپ، مقدار جابجایی و حداکثر محدودیت سرعت ورودی رتبه‌بندی می‌شوند. در کامیون‌ها معمولا از این نوع پمپ استفاده می‌شود.
- پمپ‌های پیستونی
وقتی قرار است که فشار تحمل پمپ افزایش پیدا کند، این پمپ‌های پیستونی هستند که بهترین انتخاب خواهند بود. هزینه اولیه گران‌تری نسبت به مدل قبلی دارند، ولی از طرف دیگر می‌توانند به راحتی در فشار بالا کار کنند. بیشتر در جرثقیل‌ها استفاده می‌شوند. در این مدل پمپ‌ها پیستون‌ها دلیل ایجاد فشار بر سیال خواهند بود. پمپ‌های پیستونی در دو مدل با پیستون محوری برای جابجایی ثابت و با پیستون شعاعی برای جابجایی متغیر ساخته و در دسترس هستند.
- پمپ‌های پره‌ای
با چرخش شفت اصلی پمپ در این مدل، پره‌های داخل آن به چرخش در می‌آید. سیال از یک طرف وارد پمپ شده و از طرف دیگر با فشار بالا خارج می‌شود. عملکرد اصلی این مدل پمپ‌ها مشابه با مدل دنده‌ای است، اما در آن از پره‌ها برای ایجاد فشار سیال استفاده شده است. در اکثر وسایل نقلیه و خودروها از این مدل از پمپ استفاده می‌شود. البته بسته به اندازه و کیفیت تولید، شاهد راندمان متفاوتی از آن نیز خواهید بود.
علائم خرابی پمپ هیدرولیک ماشین
بعد از اینکه متوجه شدید پمپ هیدرولیک چیست و چه کاربردی دارد، مهم‌ترین بخش این مقاله بررسی علائم خرابی پمپ هیدرولیک است. پمپ‌ها نیز قطعات بسیار مهمی هستند و حتما باید شناخت کافی نسبت به علائم و دلایل خرابی آنها پیدا نمایید. شناخت علائم خرابی پمپ هیدرولیک کم از شناخت علائم خرابی گیربکس ندارد و از این رو لازم دانستیم تا این علائم را با شما در میان بگذاریم.
- سخت شدن مدیریت و کنترل فرمان
از مهم‌ترین علائم خرابی پمپ هیدرولیکی سخت‌تر شدن مدیریت فرمان است. در این حالت دیگر نمی‌توانند مانند گذشته و به راحتی فرمان خودرو را کنترل و آن را مدیریت کنید.
- متمایل شدن خودرو در چرخش
وقتی در حال دور زدن هستید و یا در پیچ‌ها فرمان را می‌چرخانید، احساس خواهید کرد که خودرو به سمتی متمایل می‌شود و دقیقا مطابق با همیشه رفتار نمی‌کند. این نوسانات به اطراف از جمله نشانه‌های خرابی پمپ است.
- صداهای غیرعادی
وزوز کردن در زمان چرخش فرمان از دیگر علائم خرابی پمپ است. صدای سوت یا ضربه نیز می‌تواند چنین نشانه‌ای باشد. با دقت به این صداها می‌توانید پی به خراب شدن پمپ‌های هیدرولیکی ببرید.
- نشتی روغن هیدرولیک
نشتی روغن هیدرولیک یکی از بارزترین نشانه‌های خرابی در پمپ است که می‌تواند به دلیل شکستن قطعات مهم آن باشد.
دلایل خرابی پمپ هیدرولیک ماشین
علائم خرابی پمپ هیدرولیکی را با هم مرور کردیم. حالا نوبت به این رسیده تا دلایلی که می‌توانند باعث خرابی چنین قطعه مهمی در خودرو شوند را نیز با شما در میان بگذاریم. اتفاقا شناخت این دلایل باعث می‌شود تا شما بتوانید شرایط بهتری را برای نگهداری از آن در دستور کار خود قرار داده و از خرابی آن پیشگیری کنید. مهم‌ترین دلایل خرابی این پمپ‌ها به شرح زیر هستند:
- بار زیاد: وارد شدن بار خیلی زیاد روی پمپ باعث شکسته شدن یا پیچ خوردن شفت ورودی شده و می‌تواند دلیل خرابی آن باشد.
- خوردگی: با افزایش طول عمر خودرو ممکن است قطعات فلزی به کار گرفته شده در پمپ‌ها با خوردگی روبرو شده و این مهم نیز می‌تواند عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
- کمبود سیال: در صورتی که سیال به اندازه کافی و استاندارد در پمپ وجود نداشته باشد، امکان آسیب دیدن پمپ‌ها به شدت افزایش پیدا خواهد کرد.
- فشار خیلی زیاد: در صورتی که فشار وارد شده به سیستم از آستانه تحمل آن بالاتر رود، شروع به خراب شدن خواهد کرد. پمپ‌ها فشار مشخصی را تحمل می‌نمایند.
- آلودگی: آلوده شدن سیال به کار گرفته شده در پمپ نیز می‌تواند دلیلی برای خرابی و عملکرد ضعیف آن باشد. رسوبات هم در طول زمان در پمپ جمع شده و راندمان آن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.
هزینه تعمیر پمپ هیدرولیک ماشین
حالا به خوبی می‌دانید پمپ هیدرولیک چیست و چه کاربرد مهمی در خودرو دارد. همچنین با علائم خرابی پمپ هیدرولیک نیز آشنا شدید. خوشبختانه این پمپ‌ها با کیفیت بالا ساخته می‌شوند و قرار نیست هر ساله شاهد خراب شدن آنها باشید. معمولا طول عمر بسیار بالایی را برای پمپ‌ها انتظار داریم؛ اما با این حال در صورت بروز ایراد باید فکری به حال بکنید که بهترین راهحل می‌تواند تعمیر یا خرید قطعه جدید باشد.
گاهی اوقات ممکن است مشکل ایجاد شده در پمپ‌ها به دلیل کمبود روغن باشد؛ در این مواقع نیازی به تعمیر آنها نخواهد بود و با اضافه کردن روغن هیدرولیک مشکل برطرف می‌شود. در غیر این صورت باید برای تعمیر آن اقدام کنید. بسته به دلیل خرابی نیز شرایط تعمیر پمپ متفاوت است. ممکن است نیاز به خرید لوازم یدکی مانند بلبرینگ، شیر کنترل، شیلنگ‌ها و .. داشته باشید. در این مواقع خرید لوازم یدکی اصلی و با کیفیت بالا اهمیت پیدا می‌کند. همچنین دقت کنید که قرار نیست از لوازم یدکی تویوتا برای خودرو ام وی ام استفاده نمایید.
در نهایت توصیه می‌کنیم که اگر تخصص کافی برای تعمیر پمپ هیدرولیکی را ندارید، بهتر است سراغ تعمیرکاران حرفه‌ای بروید که در این باره متخصص هستند. هزینه تعمیر آن نیز به نوع خودرو و شرایط تعمیر بستگی دارد. به عنوان مثال برای تعمیر کامل پمپ برای خودرویی مانند تویوتا کمری نیاز به پرداخت هزینه 5,300,000 تومانی خواهید داشت. تعمیر اساسی خود پمپ هم می‌تواند هزینه نزدیک به 2 میلیون تومانی را برای دارندگان کمری ایجاد کند. این هزینه برای خودروهای داخلی کمتر است. به هر حال هزینه خرید لوازم یدکی کمری و هر مدل دیگری به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل روی قیمت قطعاتی مانند پمپ هم تاثیر دارند. البته شما باید بررسی کنید که آیا تعمیر پمپ برای شما هزینه کمتری دارد یا اینکه بهتر است سراغ خرید پمپ جدید برای ماشین خود بروید.
در صورت نیاز به خرید پمپ جدید و یا سایر لوازم یدکی مورد نیاز برای تعمیر آن، می‌توانید از خدمات ما در آریان یدک استفاده نمایید. در فروشگاه لوازم یدکی آریان یدک، ما وارد کننده مستقیم و بی‌واسطه قطعات یدکی خودروهای خارجی هستیم و تمام قطعات مورد نیاز را با قیمت‌های رقابتی و ضمانت اصالت کالا به دست مشتریان خود می‌رسانیم. بعد از اولین خرید لوازم یدکی از این پس همیشه با ما همراه خواهید بود.
