ECU چیست و چه وظیفه ای در خودروهای امروزی ایفا مینماید؟ شناخت علائم خرابی ECU چه اهمیتی دارد و آیا امکان تعمیر آن وجود دارد یا خیر؟ واحد کنترل موتور یا ECU که به کامپیوتر ماشین هم معروف است، یکی از مهمترین قطعات در خودروهای امروزی است که هم نقش بسیار مهمی برای کیفیت بالای ماشین دارد و هم در کیفیت سایر قطعات نیز تاثیر مستقیم خواهد داشت. مگه داریم کسی که هنوز درباره ECU خودرو نداند! با مشاهده علائم خرابی ECU نه فقط خود این قطعه بلکه بسیاری دیگر از سیستمهای ماشین با ایراد روبرو شده و نمیتوانند کیفیت قابل قبولی از خود نشان دهند. بدترین چیز برای یک راننده، نداشتن اطلاعات کافی نسبت به یکی از اصلیترین قطعات در خودرو است. این مقاله را به هیچ وجه از دست ندهید، زیرا قرار است درباره واحد کنترل موتور اطلاعات ارزشمندی را با شما در میان بگذاریم.
ماشینهای امروزی بیشتر به سمت تکنولوژیهای مدرن پیش رفتهاند. فناوریهای مورد استفاده از خودروهای مدرن، امروز به قدری پیشرفته شدهاند که حتی میتوان از راه دور تمام امکانات آنها را با یک موبایل ساده کنترل کرد. در این بین قطعهای به نام ECU لازم است تا امکان کنترل و مدیریت تمام این فناوریها را برای کاربر فراهم کند. با این حساب اولین و مهمترین قطعهای که هر رانندهای باید درباره آن بداند، واحد کنترل موتور خواهد بود. در این مقاله از مجله خودرو آریان یدک سعی داریم تا سیر تا پیاز ECU را با شما در میان بگذاریم. تلاش ما در فروشگاه لوازم یدکی آریان یدک همیشه بالا بردن سطح اطلاعات کاربران ایرانی نسبت به قطعات خودرو بوده و همین روند را در مجله خودرو ادامه خواهیم داد.
قبل از اینکه سوال ECU چیست را پاسخ دهیم و علائم خرابی ECU را با هم مرور کنیم، لازم است تا یک چالش بزرگ که ذهن بسیاری از کاربران ایرانی را به خود مشغول کرده را از سر راه برداریم. خیلیها میپرسند که ECU مخفف چیست و یعنی چی؟ با توجه به اینکه این قطعه با اصطلاح کامپیوتر خودرو شناخته میشود، از اسامی و عناوین مختلفی برای آن استفاده شده که هر یک میتواند تعریف درستی هم از آن باشد. خود ECU مخفف عبارت engine control unit به معنی واحد کنترل موتور است.
گاهی اوقات از اصطلاح ECM یا همان engine control module به معنی ماژول کنترل موتور نیز برای معرفی آن استفاده میشود. powertrain control module با مخفف PCM اصطلاح دیگری است که با این دو هم معنی است و اشاره به همان قطعه دارد. حالا متوجه شدید که ECU مخفف چیست یا چند اصطلاح دیگر ردیف کنیم؟!
ECU چیست
برسیم به موضوع اصلی بحث یعنی ECU چیست و چه کارکردی در خودرو دارد؟ پاسخ سوال ECU چیست به نظر ساده میباشد. engine control unit همان طور که از اسمش پیداست، به عنوان واحد کنترل الکتریکی نقش اصلی در کنترل و مدیریت قطعات الکترونیکی مختلف موجود در ماشین را به عهده دارد. تمامی قطعات برای عملکرد خود نیاز به یک واحد کنترل دارند و این کامپیوتر خودرو است که این وظیفه را به عهده میگیرد. دادهها از سنسورهای مختلف تعبیه شده در خودرو به ECU میرسند و ECU با پردازش آنها امکان استفاده از قطعات مختلف را با بهترین راندمان در خودرو ایجاد مینماید.
تفسیر این دادهها توسط engine control unit به بالاتر رفتن راندمان آن نیز منجر خواهد شد. البته شایان ذکر است که عملکرد بسیاری از قطعات به صورت مستقیم به ECU مربوط میشود و خراب شدن آن میتواند به صورت کلی کیفیت و راندمان آنها را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال گاهی اوقات حتی ممکن است خراب شدن ECU خاموشی کامل ماشین را نیز به دنبال داشته و مانع از استفاده از خودرو گردد. از این رو نمیتوانیم آن را تنها به عنوان یک قطعه هماهنگ کننده تعریف کنیم.
در خودروها چند نوع ECU داریم؟
انواع ECU چیست و کدام یک میتواند بهترین گزینه باشد؟ انواع ECU بیشتر بر اساس برند تولید کننده و کیفیت تقسیمبندی میشود. در واقع دقیقا مانند پیشرانهها که متناسب با نوع خودرو و برند تولید کننده کیفیت و مشخصات فنی متفاوتی دارد، ECU نیز شرایط مشابهی داشته و در انواع خودروها شاهد استفاده از نمونههای مختلفی از آن هستیم. کارکرد اصلی این قطع در تمام خودروها یکسان است، اما با توجه به سنسورهای مختلفی که در خودروهای مدرن استفاده میشود، وظایف و کاربردهای مختلفی نیز برای آن تعریف میشود.
وظیفه ECU چیست
طبق آن چیزی که در پاسخ به سوال ECU چیست بیان کردیم، engine control unit نقش تحلیل دادههای مربوط به خودرو را در لحظه دارد. سنسورهای مختلف دادهها را به ECU ارسال کرده و engine control unit با تفسیر این دادهها بهترین عملکرد ار برای قطعات و بخشهای فنی مهم ماشین ایجاد مینماید. به عنوان مثال یکی از وظایف اصلی ECU تنظیم ترکیب سوخت و هوا در سیلندرها است. برای این منظور دادههای مختلفی نیاز است. از سنسور اکسیژن در اگزوز گرفته تا سایر سنسورهای تعبیه شده در خودرو، دادههای مربوط به مقدار سوخت، مقدار هوا، دما، کیفیت سوخت و مواردی از این دست را به ECU انتقال داده و سپس در این پردازنده تصمیم گیری میشود که چه ترکیبی از سوخت و هوا در سیلندرها با هم ترکیب شود.
وقتی شما به عنوان راننده پای خود را روی پدال گاز فشار میدهید، دریچه گاز و هوا باز میشوند. دادههای انتقال یافته به ECU است که باعث میشود این قطعه بهترین ترکیب را برای سوخت و هوا انتخاب نماید تا بالاترین راندمان در موتور ایجاد شود. این عملکرد به تنهایی میتواند پاسخ سوال وظیفه ECU چیست باشد.
قیمت این قطعه خودرو چقدر است؟
قیمت ECU خودرو نیز دقیقا مانند انواع آن بسیار متنوع است و این قیمت به مدل و نوع خودرو بستگی خواهد داشت. به صورت کلی ECU از جمله قطعات گران قیمت ماشینهای امروزی محسوب میشود و نصب و تعمیر آن نیز هزینههای زیادی روی دست کاربر باقی خواهد گذاشت. البته اگر هر چه سریعتر برای تعمیر و عیب یابی ECU اقدام کنید، ممکن است هزینههای کمتری روی دست شما باقی بماند و بتوانید با مبالغ کمتری engine control unit را تعمیر کنید؛ اما هر چقدر طول عمر آن بالاتر رفته و زمان بیشتری از ایراد وارد شده به آن بگذرد، احتمال آسیبهای جدی نیز بیشتر خواهد شد و مجبور به پرداخت هزینههای بیشتری برای تعمیر آن میشوید. مسلم است که قیمت خرید لوازم یدکی پراید را نباید با قیمت خرید لوازم یدکی تویوتا یکی بدانیم. از این رو قیمت ECU آنها نیز مشمول همین قانون است.
کاربردهای ECU در خودرو کدامند؟
کاربرد ECU در ماشین چیست و این قطعه در چه مواردی دخالت مستقیم دارد؟ احتمالا تا اینجای مقاله ECU چیست به این نتیجه رسیدهاید که engine control unit میتواند در عملکرد قطعات مختلفی در خودرو تاثیر داشته باشد. حتی میزان آلایندههای خروجی باز اگزوز نیز میتواند تحت تاثیر خرابیها و عملکرد ECU باشد. در این بین کاربردهای خاصی را نیز میتوانیم برای ECU در نظر بگیریم که اهمیت آنها از بقیه بیشتر است.
- تنظیم ترکیب سوخت و هوا: پاسخ اصلی کاربرد ECU در خودرو چیپست را باید در همین مورد بدانیم. چه زمانی شیر گاز و هوا باز شود و مقدار باز شدن این شیر چقدر باشد، همگی به کاربردهای ECU در خودرو باز میگردد.
- کنترل زمان جرقهزنی: به کارگیری سیستم جرقهزنی برای ایجاد جریان الکتریکی در موتورهای احتراقی نیز به عملکرد و کاربرد ECU باز میگردد. تحلیل و تفسیر دادههای وارد شده از سنسورهاست که این نتیجه گیری را برای ECU به دنبال خواهد داشت.
علائم خرابی ecu خودرو
شما کامپیوتری را میشناسید که خراب نشود و هیچ عیبی در طول عمر خود نداشته باشد؟ بله کامپیوترها هم خراب میشوند و نیاز به تعمیر دارند. اتفاقا به جهت اهمیت بسیار بالایی که آنها دارند، تعمیر آنها اهمیت بیشتری هم خواهد داشت. با این حساب باید بدانید که علائم خرابی ECU چیست و در صورت بروز ایراد در engine control unit چه باید کرد؟ البته که گاهی اوقات بروز علائم خرابی ECU به معنی عدم امکان استفاده از برخی از قطعات خواهد بود و عملا نمیتوان از خودرو استفاده کرد، اما در برخی مواقع نیز ایرادات به وجود آمده خیلی گسترده نیست و تنها راه بهبود شرایط شناخت علائم و اقدام برای عیبیابی و تعمیر آنها در اسرع وقت است. در ادامه این علائم را به صورت کامل برای شما تشریح میکنیم.
روشن شدن چراغ چک موتور
درباره دلایل روشن شدن چراغ چک خودرو با هم صحبت کردیم. اتفاقا یکی از مقالههای بسیار مهم ما در مجله آریان یدک همین مقاله بود؛ زیرا با شناخت این دلایل شما میتوانید مانع از خرابی بسیاری از قطعات خودرو خود شده و حتی نیاز خود به خرید لوازم یدکی را نیز کمتر کنید.
البته تا وقتی که یک بار برای خرید لوازم یدکی جک، تویوتا، هیوندای یا برندهای خارجی با کیفیت اقدام نکرده باشید، این موضوع را نیز خیلی درک نخواهید کرد. با این حال روش شدن چراغ چک را میتوانیم یکی از علائم خرابی ECU تعریف کنیم. البته در این صورت مکانیک باید کاملا خودرو شما را بررسی کند تا ایراد اصلی پیدا شود؛ زیرا ممکن است ایراد از خود ECU نبوده و یکی از قطعات مشکل پیدا کرده و خرابی آن دلیل روشن شدن چراغ چک خودرو شما باشد.
خاموش شدن یا از کار افتادن موتور
بروز ایراد در پیشرانه اصلی را میتوانیم به قطعات مختلفی نسبت دهیم. در صورتی که واحد کنترل موتور هم خراب شده باشد ممکن است این چالش را در خودرو خود مشاهده کنید. هم خاموش شدن موتور و هم کارکرد نامنظم آن را میتوان به این موضوع نسبت داد. دقت کنید که ممکن است فرایند خاموش شدن موتور در ماشین شما به تناوب بوده و هر بار شاهد آن نباشید. در این مواقع نیز میتوان علت اصلی را به بروز ایرادات در engine control unit نسبت داد.
کاهش راندمان موتور
همان طور که در مقاله راههای افزایش شتاب خودرو اشاره کردیم، برای این منظور میتوان با استفاده از چیپهای مخصوص که روی ECU قرار میگیرند، ظرفیت موتور را افزایش داد. با این حساب خراب شدن و عیب و ایراد پیدا کردن ECU نیز میتواند باعث کاهش شتاب ماشین و سایر عملکردهای موتور شود. اگر احساس میکنید که عملکرد موتور خودرو شما به نسبت قبل در بخشهای مختلف مانند شتاب، سرعت، سر و صدا و ... با چالش روبرو شده، یکی از قطعات مهمی که باید سریعا بررسی شود، واحد کنترل الکتریکی خواهد بود.
با بروز ایراد در ECU عملا فرایند سوخترسانی و ترکیب سوخت و هوا در سیلندرها به خوبی انجام نپذیرفته و در نتیجه موتور نمیتواند همان کارکرد همیشگی خود را داشته باشد. از این رو این موارد را نیز میتوانیم از نشانه های خرابی ECU تعریف کنیم.
روشن نشدن ماشین
یکی دیگر از علائم خرابی ECU در خودروهای مدرن امروزی روشن نشدن ماشین است. وقتی ماشین شما روشن نمیشود، میتوانید عوامل و قطعات مختلفی را مورد بررسی قرار دهید. در این بین یکی از قطعات مهم نیز engine control unit خواهد بود. وقتی خودرو شما روشن نشود، احتمالا باید ایرادات سنگینی را در آن انتظار داشته باشید. در چنین مواقعی باید خیلی سریع برای عیب یابی ماشین اقدام نمایید و حتی ممکن است کار به استفاده از جرثقیل برای کشاندن خودرو تا تعمیرگاه نیز بکشد.
افزایش مصرف سوخت
از دیگر نشانه های خرابی ECU در خودروهای امروزی بالا رفتن میزان مصرف سوخت است. وقتی ماژول کنترل موتور خراب شده باشد، مقدار سوخت ورودی به داخل سیلندرها برای ترکیب با اکسیژن به خوبی مدیریت و کنترل نشده و عملا ماشین با مصرف سوخت بالاتری نسبت به گذشته روبرو خواهد شد. اگر این موضوع برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، شما مجبور به پرداخت هزینههای چند برابری تعمیر ECU برای خرید بنزین خواهید شد.
اهمیت شناخت نشانه های خرابی ECU
در بند قبلی متوجه شدید که هر ایرادی که روی راندمان و عملکرد موتور وارد شود، به نوعی به ECU مرتبط بوده و میتواند از نشانه های خرابی ECU در خودرو باشد. با این وجود باید اهمیت بالایی را برای شناخت این علائم خرابی در نظر بگیریم. در صورت نداشتن شناخت کافی نسبت به این موارد ممکن است در صورت وقوع آنها نتوانید تصمیم درستی بگیرید و آسیبهای بیشتری را نیز به خودرو خود وارد کنید. توصیه میکنیم که حتما این علائم را به خوبی به ذهن سپرده و گاهی اوقات آنها را مرور نمایید.
تست خرابی ECU با مولتی متر
مولتیمتر یک ابزار عالی برای تست کردن بردها است و در صورت مشاهده علائم خرابی ECU به راحتی میتوان با این ابزار آن را تست کرد. با استفاده از مولتی متر و متصل کردن آن به مدارهای ECU به راحتی میتوان قطعات خراب را از قطعات سالم متمایز نمود. البته برای این منظور لازم است تا به محدوده استاندارد و سالم بودن هر یک از مدارهای ECU آگاهی لازم را داشته باشید. گاهی اوقات حتی یک بازرسی بصری نیز میتواند ایرادات ECU مهم را نمایان سازد و نیازی به استفاده از مولتی متر هم نخواهید داشت. برای مدارهایی که نسبت به سالم بودن آنها شک دارید، باید از مولتی متر استفاده نمایید.