کاسه نمد چیست | کاربرد و علائم خرابی

کاسه نمد چیست و چه کاربردهایی در داخل خودرو دارد؟ چرا شناخت علائم خرابی کاسه نمد اهمیت دارد؟ یکی از قطعاتی که کمتر به آن پرداخته شده ولی کاربردهای بسیار زیاد و مهمی دارد، مهروموم روغن است. اگر گرد و غبار، آلودگی‌ها یا آب به داخل ‌بخش‌های داخلی موتور، شفت و یاتاقان‌ها نفوذ نماید، احتمالا خیلی زود باید چندین میلیون تومان هزینه تعمیر خودرو خود را بپردازید و مجبور به خرید لوازم یدکی بسیار گران قیمتی خواهید شد. وظیفه جلوگیری از ورود این موارد به‌ بخش‌های داخلی موتوری خودرو به عهده کاسه نمد است؛ اما چون قطعه کوچکی است معمولاً خیلی از ما به آن اهمیت نمی‌دهیم.

در این مقاله از مجله آریان یدک در کنار شما هستیم تا به صورت کامل و جامع درباره این قطعه در خودروها صحبت کنیم. به بررسی کاربردهای مهر و موم روغن خواهیم پرداخت تا این قطعه را به صورت کامل بشناسید و با اهمیت آن آشنا شوید. سپس علائم خرابی کاسه نمد را مرور خواهیم کرد تا در صورت مشاهده این علائم خیلی سریع برای تعمیر و جایگزینی آن اقدام کنید.

کاسه نمد چیست

شناخت علائم خرابی کاسه نمد نیاز به درک ماهیت این قطعه در خودروهای امروزی دارد. کاسه نمد برگردان اصطلاح Oil Sael از انگلیسی است. اینکه چقدر در برگردان این عبارت درست عمل کرده‌ایم به فرهنگستان علم و ادب پارسی بر می‌گردد و ما تقصیری در آن نداریم. در تمام سیستم‌های هیدرولیکی از جمله پمپ‌ها یا پیستون‌ها نیاز است تا محیط کاملا ایزوله شده و امکان ورود ذرات اضافی، گرد و غبار و آب به داخل آنها وجود نداشته باشد. همچنین شفت‌ها و یاتاقان‌ها نیز که از جمله تجهیزات چرخشی در موتور خودرو هستند، شرایط مشابهی دارند. آب‌بند روغن وسیله‌ای است که در ورودی این محفظه‌ها قرار گرفته و یک مهر و موم برای آن ایجاد می‌نماید تا هم از ورود ذرات اضافی جلوگیری کند و هم امکان خروج روغن و گریس را به بیرون غیرممکن سازد.

دقت داشته باشید که ورود گرد و غبار و مخصوصا آب به ‌بخش‌های داخلی موتور هر چند به نظر اتفاق خیلی بزرگی به نظر نمی‌رسد، اما به مرور می‌تواند حتی باعث از بین رفتن کیفیت موتور شده و برخی از قطعات آن را نیز به کل از بین ببرد. به همین دلیل بسیار مهم است که شما بدانید کاسه نمد چیست و با وظایف آن آشنا شوید. اگر به موقع به این قطعه رسیدگی نکنید، احتمالا مشتری دائمی فروشگاه لوازم یدکی خودرو خود خواهید شد.

اجزای کاسه نمد

برای اینکه هر چه بهتر بدانید که کاسه نمد چیست و نحوه کارکرد آن را بهتر درک کنید، نیاز است تا به معرفی اجزا و وظایف هر یک از اجزای آن بپردازیم. همچنین شناخت این اجزا باعث می شود تا هر یک از علائم خرابی کاسه نمد را نیز بهتر درک کنید. البته ممکن است از نظر کیفیت و شکل ظاهری، این قطعه در خودروهای خارجی مختلف تفاوت‌هایی هم داشته باشید. به عنوان مثال اگر برای خرید قطعات یدکی هیوندای اقدام می‌کنید احتمالا باید oil Seal مخصوص آن را بخرید و اگر برای خرید لوازم یدکی چانگان اقدام می‌نمایید، باید سراغ قطعه مناسب برای آن بروید.

این قطعه در خودرو از سه جزء اصلی تقسیم شده است: عنصر آب‌بندی  بدنه فلزی و فنر که هر یک وظایف و مشخصات خاص خود را دارند و برای کارکرد خاصی روی این قطعه سوار شده‌اند.

عنصر آب‌بندی

اگر بخواهیم کاربرد کاسه نمد را تعریف کنیم، احتمالا مهم‌ترین عنصر در ایفای نقش آن را باید به وجود عنصر آب‌بندی نسبت دهیم. عنصر آب‌بندی در ‌بخش داخلی Oil Seal قرار گرفته و از جنس پلاستیک است. البته برای تولید آن معمولا از پلاستیک طبیعی استفاده می‌شود. به همین دلیل است که اشاره کردیم، کیفیت Oil Seal در خودروهای خارجی ممکن است تفاوت‌هایی با هم داشته باشند. عنصر آب‌بندی در قسمت داخلی Oil Seal برای جلوگیری از نشت روغن بین شفت و محفظه قرار گرفته است. fluorinated rubber، silicone، nitrile، acrylic اصلی‌ترین متریال به کار گرفته شده برای تولید عنصر آب‌بندی هستند.

بدنه فلزی

بدنه فلزی ساختار Oil Seal را به وجود می‌آورد. همچنین برای ایجاد استحکام و بالاتر بردن طول عمر و پایداری بیشتر آن در برابر نشت روغن و ورود آلایندگی‌ها به داخل محفظه‌های خودرو کارکرد دارد. بدنه فلزی از فلزات و آلیاژهای مختلفی ساخته شی شود. برند تولید کننده خودرو و البته محل استفاده از آب‌بند روغن هم روی آلیاژ به کار گرفته شده برای تولید بدنه فلزی تاثیر خواهند داشت.

فنر

یکی دیگر از قطعاتی که کمک می‌کند تا کاربرد کاسه نمد به خوبی برای آب‌بندی شفت اجرایی شود، فنر است. فنر در انتهای لبه آب‌بندی قرار گرفته و با ایجاد فشار روغن از داخل محفظه فشار وارد شده به لبه آب‌بندی را کنترل می‌نماید. فنر هم از فلزات مختلفی ساخته می‌شود. فولاد کربنی یا فولاد شد زنگ اصلی‌ترین آلیاژ برای تولید فنر است.

کاربرد کاسه نمد چیست

اکنون به خوبی می‌دانید که کاسه نمد چیست و تا اندازه‌ای هم با کاربردهای آن در ‌بخش‌های داخلی خودرو آشنا شدید. اما لازم دانستیم تا کاربردهای آب‌بند روغن را نیز به صورت مجزا برای شما بیان نماییم که به شرح زیر هستند:

• مانعی برای نشت روغن از روی شفت و داخل محفظه‌های موتور خودرو
• مانعی برای جلوگیری از ورود آب به‌بخش هایی که داخل آنها روغن در جریان است.
• مانعی برای ورود گرد و غبار و ذرات معلق در هوا به داخل محفظه‌ها
• نقش نگهدارنده میل لنگ را نیز دارد.

انواع کاسه نمد

انواع کاسه نمد چیست و هر کدام چه مشخصات و شرایطی دارند؟ آیا علائم خرابی کاسه نمد در هر یک از انواع آن متفاوت است؟ قبل از هر چیزی باید یادآوری کنیم که انواع Oil Seal مانند سایر قطعات خودرو ممکن است در دسته‌بندی های مختلفی تعریف شود. به عنوان مثال یکی از دسته‌بندی های رایج برای Oil Seal شکل ظاهری آن است که بیشتر در برندهای مختلف خودروسازی می‌توان این تنوع را مشاهده نمود. محصولات دیگری مانند سنسور اکسیژن یا یاتاقان نیز می‌توانند چنین شرایطی داشته باشند.

انواع آب‌بند روغن را به صورت کلی می‌توانیم در یک دسته‌بندی به دو نوع روکش لاستیکی و روکش فلزی تقسیم‌بندی کنیم. در نمونه‌های فلزی سوراخ‌های مختلفی در‌ بخش داخلی تعبیه می‌شود تا فلز در برخورد با روغن داغ انبساط و انقباض سریعی داشته باشد. همین رفتار باعث می‌شود تا علاوه بر اجرای کاربردهای Oil Seal مانند جلوگیری از نشت روغن خود نیز آسیب نبیند. استفاده از نمونه‌های فلزی در محفظه‌های فولادی می‌تواند بهترین کارکرد را برای آب‌بند روغن ایجاد کند.

در جاهایی که به هر دلیلی مانند انبساط حرارتی بالا امکان استفاده از نمونه‌هایی با روکش فلزی وجود ندارد، از انواع روکش لاستیکی استفاده می‌شود. مزیت اصلی روکش لاستیکی حفظ دوام و پایداری در حرارت‌های بسیار بالا است. همچنین روکش لاستیکی دیگر زنگ نمی‌زند و از این نظر نیز خطری آن را تهیه نمی‌نماید.

علائم خرابی کاسه نمد

یکی از مهم‌ترین بخش‌های این مقاله معرفی علائم خرابی کاسه نمد است. واقعاً علائم خرابی کاسه نمد چیست و در چه مواقعی می‌توانیم پی به مشکل دار بودن آن ببریم؟ شناخت این علائم اهمیت بسیار زیادی برای کسانی دارد که به فکر حفظ کیفیت خودرو خود هستند. به همین دلیل این ‌بخش از مقاله را حتما چند بار مرور کنید تا در صورت بروز علائم خرابی کاسه نمد هر چه سریعتر برای تعمیر و یا تعویض آن اقدام نمایید.

روغن‌ریزی از علائم خرابی کاسه نمد

وقتی شما در خودرو خود با روغن‌ریزی روبرو هستید، دلایل و عوامل زیادی را می‌توان برای آن در نظر گرفت که یکی از آنها خرابی در مهر و موم روغن است. روغن‌ریزی از شایع‌ترین علائم خرابی کاسه نمد است و هر چه زودتر باید نسبت به بررسی آن اقدام شود. زیرا در صورت اتمام روغن موتور ممکن است ایرادات خودرو شما به مراتب بیشتر و سنگین‌تر شده و در نتیجه نیاز به صرف هزینه‌های بسیار زیاد برای خرید لوازم یدکی برای آن داشته باشید. مخصوصا اگر نشت روغن در زمان پارک خودرو در قسمت جلویی آن باشد، این مهم بیشتر به Oil Seal مرتبط خواهد بود.

وجود فرورفتگی یا خراش

یکی از علائم خرابی کاسه نمد به وجود آمدن فرورفتگی یا خراش بر روی آن است. چنین ایراداتی در طول زمان باعث از بین رفتن کامل آن می‌شوند . از همه مهم‌تر کارکرد آن را نیز با اختلال روبرو می‌نمایند.

وجود عیب در شفت

در صورتی که روی شفت هر گونه فرورفتگی یا سوراخ و خوردگی وجود داشته باشد، عملا آب بند نمی‌تواند کارکرد خود را به خوبی انجام داده و در نتیجه ممکن است شاهد نشتی روغن از آن باشید. بنابراین در صورت مشاهده روغن‌ریزی در خودرو خود حتما باید سراغ بررسی شفت نیز بروید.

کم شدن و هدر رفتن روغن از علائم خرابی کاسه نمد

اگر متوجه روغن‌ریزی در خودرو خود نشدید، اما روغن موتور شما کاهش پیدا می‌کند، می‌توانید به خراب شدن Oil Seal شک کنید. کم شدن روغن نیز از شایع‌ترین علائم خرابی کاسه نمد است که می‌بایست شما را به سمت بررسی آن ترغیب نماید.

سیاه شدن سریع روغن موتور

اگر روغن موتور خودرو شما خیلی زود فرسوده شده و سیاه می‌شود، می‌تواند نشانه ورود گرد و غبار به داخل آن باشد. در چنین مواقعی ممکن است Oil Seal وظیفه خود را به خوبی انجام نداده و در نتیجه شاهد بروز چنین مشکلی در خودرو خود باشید. اگر زود به زود روغن موتور را تعویض می‌کنید، به این موضوع دقت کنید. با این حساب سیاه شدن سریع روغن را نیز باید از علائم خرابی کاسه نمد تعریف کنیم.

دلایل خرابی کاسه نمد چیست

اما چرا Oil Seal خراب می‌شود؟ بسیار مهم است که شما بدانید دلایل خرابی کاسه نمد چیست و در چه صورتی این قطعه در معرض خرابی قرار می‌گیرد. این شناخت نیز باعث می‌شود تا شما بتوانید Oil Seal را از چنین شرایطی دور نگه دارید تا در نهایت هم طول عمر آن بیشتر شود و هم شما مجبور به پرداخت هزینه‌های بالا برای خرید آن نشوید.

جمع شدن بیش از حد گرد و غبار

وجود رسوبات حاصل از جمع شدن گرد و غبار را می‌توان اصلی‌ترین دلیل برای خرابی مهر و موم روغن دانست. مخصوصا در کاربردهای پر فشار به دلیل بالا بودن فشار حاصل از برخورد روغن ممکن است چنین رسوباتی باعث ایجاد یک سوراخ و شکاف در این قطعه شده و در نتیجه شاهد نشت روغن در خودرو باشید.

خراشیدگی

همچنین خراشیده شدن نیز از دیگر دلایلی است که می‌تواند مانع از اجرای دقیق کاربردهای Oil Seal شده و در نتیجه باعث نشتی روغن از محفظه شود. خراشیدگی‌ها و فرورفتگی در فشارهای بالا باعث می‌شود تا شاهد نشتی روغن از گوشه کنار آب بند باشید.

نصب بد

وظیفه نصب Oil Seal معمولا به عهده تعمیرکار است. اگر این قطعه در زمان نصب دقیقا در جای خود قرار نگیرد، ممکن است شاهد روغن‌ریزی در خودرو خود باشید. این مهم کم‌کم باعث خراب شدن کامل بخش پلاستیکی و حتی فلزی نیز خواهد شد. بعد از نصب حتما باید در 24 ساعت اولیه کارکرد خودرو، روغن‌ریزی آن را چک کنید.

دمای بسیار بالا

دمای بسیار بالا یکی دیگر از دلایل خرابی آب بند است. در دماهای بالا هم انبساط حرارتی و هم فشار بسیار زیاد باعث می‌شود تا شاهد خرابی سریع‌تر آب بند شوید. دمای بالا همچنین باعث ترک خوردن و متورم شدن کاسه نمد نیز خواهد شد.

حجم روغن نامناسب

وقتی مقدار روغن موتور بیش از حالت استاندارد باشد، باعث فشار زیاد به مهر و موم روغن شده و می‌تواند باعث خرابی آن شود. همچنین در صورت کم بودن روغن نیز ممکن است شاهد ایراداتی در این قطعه باشید. از این رو حتما باید روغن موتور به میزان استاندارد به آن اضافه شود.

در هر خودرو از چه کاسه نمدی استفاده می‌شود؟

یکی از نکاتی که می‌تواند شناخت شما را نسبت به Oil Seal بیشتر نماید، بررسی دلایل انتخاب هر یک از انواع آن برای خودروها است. بر اساس اینکه محل استفاده از Oil Seal کجا باشد، از انواع مختلف آن استفاده می‌شود. اصلی‌ترین عوامل موثر بر انتخاب این محصول نیز به شرح زیر هستند:

• دما

مهر و موم کننده روغن معمولا برای دماهای به خصوصی آب‌بندی شده و تولید می‌شود. دقت کنید که سرد شدن محیط استفاده می‌تواند منجر به شکننده شدن مهر و مو شده و گرم شدن بیش از حد نیز ممکن است حالت ارتجاعی در آن ایجاد کرده و در نتیجه شاهد نشت روغن باشید. به همین دلیل دما می‌تواند تاثیر بسیار زیادی روی انتخاب این مهر و موم داشته باشد.

• فشار

با افزایش فشار، اصطکاک لبه آب‌بندی با شفت بیشتر می‌شود و فشار شعاعی وارد شده به مهر و موم نیز بیشتر خواهد شد. در برندهای مختلف خودروسازی مهر و موم روغن بر اساس فشارهای مشخصی ساخته می‌شود که می‌توانید آن را در مشخصات محصولات مشاهده نمایید. فشار بیش از حد می‌تواند طول عمر مهر و مو را کاهش داده و باعث خرابی زودتر از موعد آن نیز شود.

• سرعت شفت

طراحی و تولید این محصول به سرعت شفت در خودرو نیز بستگی خواهد داشت. در مشخصات آن می‌توانید حداکثر سرعت مجاز را نیز مشاهده کنید که در زمان انتخاب و خرید لوازم یدکی باید به این موضوع نیز دقت داشته باشید. وقتی سرعت شفت بیش از مقدار توصیه شده باشد، اصطکاک و فشار بیشتر شده و در نتیجه آب‌بندی نمی‌تواند کارکرد خوبی داشته باشد.

کلام آخر

در پایان مقاله هستیم. اکنون شما به خوبی می‌دانید که کاسه نمد چیست, چه کاربردی دارد، چرا خراب می‌شود و علائم خرابی کاسه نمد چیست. حالا مراقبت بیشتر از این قطعه در خودرو به خود شما بستگی خواهد داشت. از این پس بهتر است بیشتر از خودرو خود مراقبت کرده و در صورت مشاهده علائم خرابی در هر قطعه‌ای خیلی سریع برای رفع ایرادات حاصل اقدام نمایید.