دسته موتور چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟ دسته موتور یا در اصطلاح انگلیسی Engine mount یک قطعه کوچک اما بسیار مهم برای ثابت باقی نگه داشتن موتور در تمام وسایل نقلیه از جمله خودرو است. در هر وسیله‌ای اعم از اتوبوس، قطار، تراکتور، کامیون، قایق موتوری که دارای موتور است و در زمان حرکت ممکن است نیروهای مختلف باعث به هم خوردن تعادل آن شوند، این قطعه استفاده شده و کاربرد دارد. اگر راننده‌ی باهوشی باشید می‌دانید که قطعات کوچک مورد استفاده در بخش فنی خودرو هر چند قیمت و ابعاد کوچکی دارند، اما معمولا به شدت مهم بوده و خرابی آنها می‌تواند یک چالش بزرگ برای خودرو شود.
شاید تعویض یک Engine mount در صورت خرابی چندان هزینه‌ای روی دست شما باقی نگذارد، اما رانندگی با یک پایه موتور خراب احتمالا شما را مجبور به تعمیرات گسترده و پرداخت هزینه‌های بالا خواهد نمود. در این مقاله از مجله آریان یدک در کنار شما هستیم تا به صورت کامل و جامع به بررسی این قطعه در خودروها بپردازیم. علائم خرابی دسته موتور و انواع آن را مرور خواهیم کرد تا از این پس شما بتوانید در صورت بروز هر ایرادی بلافاصله برای تعمیر آن اقدام کنید. با ما همراه باشید.
دسته موتور چیست
قبل از هر چیزی باید بدانید که دسته موتور چیست و چه نقشی در خودرو ایفا می‌کند. خودرو یک وسیله نقلیه است که در زمان حرکت با ارتعاشات بسیار زیادی همراه است و این ارتعاشات در قطعات مختلف نیز دیده میشود. موتور به عنوان قلب تپنده ماشین بیشترین میزان ارتعاش را داشته و این ارتعاشات به راحتی می‌توانند باعث بروز آسیب و افت راندمان آن شوند. برای اینکه موتور در جای خود ثابت باقی مانده و در هر شرایطی کارکرد اصلی خود را داشته باشد، از قطعاتی بسیار کوچک برای تحمل وزن و ثابت نگه داشتن آن استفاده می‌نمایند. این قطعات کوچک اصطلاح دسته موتور هستند.
انواع مختلفی از این قطعه در جنس‌های متنوع تولید و در دسترس هستند. هر خودرو بنا به مهندسی شرکت سازنده نیز ممکن است از یک یا چند Engine mount استفاده نماید. این قطعه بدون هیچ اتصال فلز به فلز در کنار موتور قرار می‌گیرد. البته باز بسته به شرکت تولید کننده خودرو و نوع موتور ممکن است در بالا، پایین و یا کناره‌های موتور استفاده شود. اگر از پرداخت هزینه‌های بالای خرید لوازم یدکی موتوری برای خودرو خود فراری هستید، لازم است تا حتما این قطعه و علائم خرابی آن را به خوبی بشناسید.
مزیت‌های پایه موتور
برای اینکه اهمیت Engine mount را در خودرو بیشتر درک کنید، لازم است تا کاربردها یا مزیت‌های آن را با هم مرور نماییم. با بررسی این مزیت‌ها درک خواهید کرد که اهمیت شناخت علائم خرابی دسته موتور چیست و چرا باید به این علائم دقت ویژه‌ای داشته باشید.
- قرار گیری آن در کنار موتور باعث کاهش قابل توجه لرزش و صدای اضافی ناشی از این لرزش میشود.
- شاید مهمترین کاربرد و مزیت استفاده از این قطعه کوچک در خودرو جلوگیری از بروز آسیب در موتور در ارتعاشات است.
- افزایش طول عمر موتور و قطعات حساس آن را ناشی خواهد شد.
- حفظ سلامت گیربکس و بسیاری دیگر از قطعات حیاتی خودرو را می‌توان از کاربردهای اصلی Engine mount در نظر گرفت.
این قطعه به گونه‌ای طراحی شده که در واقع انرژی ناشی از ارتعاش موتور را می‌گیرد و همین رفت و برگشت انرژی ممکن است باعث فرسودگی آن شود. از این رو باید در صورت مشاهده علائم خرابی سریعا برای تعویض آن اقدام شود. با مزیت‌هایی هم که در بالا به آنها اشاره کردیم، می‌توانید اهمیت آن را در خودرو خود درک کنید. گاهی اوقات عدم دقت به یک موضوع بسیار ساده یا قطعه کوچک می‌تواند دردسرها و هزینه‌های بالایی را برای شما ایجاد کند. به عنوان مثال گرم کردن موتور ماشین در زمستان نیز از این دسته از موارد است که در صورت عدم دقت به این موضوع ممکن است شاهد خرابی‌های شدید در خودرو خود باشید.
انواع دسته موتور
انواع پایه موتور را می‌توانید در بازار لوازم یدکی پیدا کنید. البته نمی‌توانید هر کدام را به دلخواه بر روی خودرو خود استفاده نمایید. در این بحث شما باید طبق نظر متخصص و مشاور خرید قطعات یدکی خودرو خود اقدام کنید. اما به هر حال باید بدانید که پایه موتور بر اساس جنس و متریال به کار گرفته شده برای تولید به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم میشود:
- پایه موتور هیدرولیکی
در این مدل از پایه موتورها شاهد استفاده از یک سیال در کنار روکش پلاستیکی هستیم. دو فنر، پوسته پلاستیکی و سیال اجزای آن را تشکیل می‌دهند که می‌توانند در عملکرد ضربه گیری فوق‌العاده ظاهر شوند.
- پایه موتور لاستیکی
قیمت مناسب و دوام طولانی از جمله ویژگی‌های اصلی این مدل از پایه موتور است. البته به شرطی که از متریال درجه یک در تولید آنها استفاده شده باشد. در برندهای خودروسازی جهانی از پلاستیک‌های بسیار مخصوص برای تولید آن استفاده میشود.
- پایه موتور فلزی
نمونه‌های فلزی نیز در میان انواع پایه موتور هست اما کاربرد خیلی زیادی ندارد. به دلیل صلب بودن توانایی زیادی برای کنترل لرزش‌ها را نداشته و استفاده از آنها چندان مرسوم نیست.
علائم خرابی دسته موتور
یکی از مهمترین بخش‌های این مقاله بررسی علائم خرابی دسته موتور است که در این بخش سعی داریم به صورت کامل و جامع این علائم را با شما در میان بگذاریم. دقت کنید که تعویض Engine mount هزینه چندان زیادی ندارد، اما عدم دقت به علائم خرابی آن می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شده و حتی دلیلی برای خرید لوازم یدکی گران قیمت نیز باشد. برای کسانی که با قیمت لوازم یدکی برندهای مختلف خودروهای خارجی آشنا هستند درک این موضوع ساده‌تر است. برای مثال در زمان خرید لوازم یدکی بنز یا برای خرید قطعات یدکی فولکس واگن هزینه‌ها سرسام آور است و شما تنها با دقت به علائم خرابی قطعات بسیار کوچک می‌توانید این هزینه‌ها را از لیست هزینه‌های نگهداری از خودرو خود حذف کنید.
با توجه به بند بالا توصیه ما این است که حتما علائم خرابی دسته موتور را با صورت کامل درک کنید و در صورت بروز هر یک از این علائم سریعا از تعمیرکار حرفه‌ای برای چک کردن این قطعه کمک بگیرید.
افزایش ارتعاشات در خودرو
البته نه ارتعاشات مربوط به جاده‌های پر از دست انداز ایران! منظور ما از افزایش ارتعاشات به عنوان یکی از رایج‌ترین و اصلی‌ترین علائم خرابی دسته موتور زمانی است که شما خودرو را روشن می‌کنید و در همان لحظه شاهد لرزش‌های به مراتب بیشتر از حالت معمول هستید. در چنین مواقعی باید به خرابی این قطعه شک کرده و آن را چک کنید. در نظر داشته باشید که ارتعاشات زیاد می‌توانند عامل مخربی برای موتور ماشین باشند. حتی خطر از بین رفتن کامل موتور نیز در طولانی مدت در این شرایط قابل تصور است.
استارت با صدای خراش
بلند شدن صدای خراش در خودرو بلافاصله بعد از استارت نیز می‌تواند از علائم خرابی این قطعه باشد. در واقع صدای خراش ناشی از ساییدگی میان اجزای موتور با Engine mount است که می‌تواند حتی در زمان خاموش شدن خودرو نیز بروز کند.
صدای ضربه و کوبش در زمان رانندگی
در زمان رانندگی، موتور جابجایی بیشتری دارد. در صورت نبود هیچ قطعه نگهدارنده در اطراف موتور این جابجایی شدید تبدیل به ضربات کوبشی به اطراف شده و در نتیجه صدای این چنینی را به گوش راننده ارسال خواهد کرد. اگر به خوبی می‌دانید که دسته موتور چیست و چه کاربردی دارد، بلافاصله باید این ایراد را به خرابی آن نسبت دهید.
دفرمه شدن و ایجاد ترک در قسمت پلاستیکی
از دیگر علائم خرابی دسته موتور به هم خوردن شکل ظاهری آن است. ممکن است در قسمت‌های پلاستیکی شاهد ترک‌های شدیدی باشید یا ظاهر آن دفرمه شده باشد. در چنین شرایطی احتمالا بخش داخلی آن ترک‌های بیشتری نیز دارد. از این رو در صورت مشاهده تغییر در شکل ظاهری باید بررسی دقیقی روی قسمت‌های داخلی نیز داشته باشید.
لازم به یادآوری است که یکی از دلایل اصلی اجرای صحیح وظایف چنین قطعه‌ای در ماشین شکل ظاهری آن است. از این جهت در صورت دفرمه شدن شکل ظاهری حتی ممکن است کارایی اصلی خود را نیز از دست داده و عملا کارکردی روی موتور ماشین شما نداشته باشد.
صداهای عجیب در زمان تعویض دنده
آخرین مورد از علائم خرابی دسته موتور که باید بررسی کنیم، به وجود آمدن صداهای عجیب در زمان تعویض دنده مخصوصاً در سرعت‌های بالا است. وقتی سرعت خودرو زیاد است و در زمان تعویض دنده صداهای ناجوری به گوش می‌رسد، احتمالا باید به خرابی Engine mount شک کنید. همچنین باید متذکر شویم که این صداها را با صدای ناجور تعویض دنده در زمان عدم استفاده از کلاچ اشتباه نگیرید.
البته این نشانه بسته به نوع خودرو شرایط مختلفی پیدا می‌کند. در برخی خودروها شدت این صدا به مراتب بیشتر است. به عنوان مثال در هوندا آکورد V6 خرابی پایه موتور می‌تواند باعث درگیر شدن زیاد گیربکس یا درایو شده و صدای وحشتناکی را ایجاد نماید. بسته به اینکه شما از چه مدل خودرویی استفاده می‌کند، شدت این صدا متفاوت خواهد بود. در خودروهای مزدا خرابی این قطعه باعث ایجاد صدای جیر جیر در هنگام تعویض دنده در گیربکس میشود. این صدا بیشتر در مدل‌های گیربکس دستی مزدا مشاهده شده است.
لرزش در فرمان
ایجاد لرزش در فرمان مخصوصا در خودروهایی که از گیربکس اتوماتیک استفاده می‌کنند، در سرعت‌هایی پایین و در حالت Drive از دیگر علائم خرابی دسته موتور است. به عنوان مثال مدل‌های مختلف میتسوبیشی چنین شرایطی دارند.
دلایل خرابی دسته موتور چیست
اکنون به خوبی می‌دانید که علائم خرابی دسته موتور چیست. اما سوال بعدی اینجاست که چه شرایطی و چه دلایلی باعث خرابی آن می‌شوند؟ شناخت این دلایل از این جهت اهمیت دارد که شما می‌توانید با جلوگیری از آنها و یا داشتن یک رانندگی ایمن مانع از خرابی در این قطعه شده و در نتیجه برای طول عمر بیشتری از آن استفاده نمایید.
بالا رفتن استهلاک خودرو دلایل بسیار زیادی دارد که یکی از اصلی‌ترین این دلایل بروز آسیب‌های ناشی از رانندگی ناایمن است. در ادامه متوجه خواهید شد که برخی از دلایل خرابی در Engine mount به شرایط رانندگی بستگی دارد.
- نصب نادرست پایه ها
یکی از دلایل ایجاد خرابی در این قطعه نصب اشتباه پایه‌های آن است. وقتی پایه‌ها درست نصب نشده باشند، با هر تکانی ممکن است فشار زیادی به قسمت‌های مختلف آن وارد شده و در نتیجه شاهد خرابی بسیار زودتر از موعد در این قطعه باشید.
- افزایش سن و بالا رفتن طول عمر
بالا رفتن سن نیز همیشه از جمله دلایل اصلی بروز ایراد در هر قطعه‌ای در خودرو است. Engine mount نیز از این امر مستثنی نبوده و در صورت افزایش طول عمر خودرو ممکن است احتمال خرابی آن افزایش پیدا کند.
- وارد شدن فشار زیاد ناشی از رانندگی در جاده‌های بد
رانندگی در جاده‌های بد مانند جاده‌های خاکی و سنگلاخی و یا در پستی بلندی‌های زیاد را نیز می‌توانیم از اصلی‌ترین دلایل برای خرابی این قطعه بدانیم. وقتی شما نیاز به رانندگی مداوم در این قبیل جاده‌ها دارید، بایستی مراقبت بیشتری از خودرو خود داشته و سیستم‌های مختلف آن از جمله سیستم تعلیق خودرو و قطعاتی مانند Engine mount را بیشتر مورد بررسی قرار دهید.
- رانندگی نامطمئن
تیک آف کشیدن، دور زدن با دستی با سرعت بالا، عبور از دست اندازها با سرعت‌های زیاد و مواردی از این دست که همگی در گروه رانندگی نامطمئن قرار می‌گیرند، باعث ایجاد خرابی در بسیاری از قطعات خودرو می‌شوند. اگر از این قبیل عادات در رانندگی دارید، احتمالا مشتری دائمی فروشگاه لوازم یدکی هستید و خرید قطعات یدکی نیز تبدیل به یک عادت برای شما شده است.
- تصادف
مسلما تصادفات رانندگی را نیز می‌توانیم از علل خرابی در بسیاری از قطعات خودرو بدانیم. بسته به نوع تصادف و شرایط برخورد ممکن است قطعات کوچکی مانند Engine mount نیز در این برخوردها با آسیب روبرو شوند.
- نشتی مایعات مانند روغن موتور روی قطعه
همان طور که می‌دانید روغن داغ نشت کرده از بخش‌های موتوری می‌تواند حتی روی فلزات نیز آسیب‌ها و صدماتی ایجاد کند تا چه برسد به قطعات پلاستیکی. در صورت نشتی روغن داغ نیز احتمالا باید شاهد خرابی‌های زودهنگام در این قطعه باشید. نشتی روغن داغ باعث پارگی، جدا شدن و ترک مخصوصا در قسمت لاستیکی میشود.
- استفاده از قطعات نامرغوب در زمان تعویض
بارها و بارها در مقالات مختلف به اهمیت استفاده از لوازم یدکی اصلی و مرغوب مخصوصا برای خودروهای خارجی اشاره کرده‌ایم. در صورتی که به این نکته توجه ندارید، باید منتظر خراب شدن خیلی سریع قطعات تعویض شده باشید. اهمیت این موضوع برای خودروهای خارجی به مراتب بیشتر هم است. به عنوان مثال شما نمی‌تواند برای خرید لوازم یدکی کیا از قطعات مورد استفاده روی خودروهای داخلی استفاده نمایید.
چرا دسته موتور میشکنه
چرا دسته موتور میشکنه و شما مجبور به تعویض آن می‌شوید؟ بسیاری از دلایل خرابی که در بالا به آنها اشاره کردیم، می‌توانند باعث شکستن Engine mount شوند. به عنوان مثال موارد ذکر شده در رانندگی نامطمئن و یا تصادفات می‌توانند از اصلی‌ترین این دلایل باشند. البته اگر از یک خودرو 10 ساله استفاده می‌کنید، طول عمر قطعات خودرو شما بسیار بالا است و شکستن آنها در اثر یک فشار ناگهانی دور از انتظار نخواهد بود.
آسیب‌های ناشی از رانندگی با پایه موتور خراب چیست
در صورتی که به تمام نکات و توصیه‌های ما برای تعویض به موقع Engine mount در صورت بروز علائم خرابی آن دقت نکردید و با همان شرایط به رانندگی در جاده ادامه دادید، احتمالا باید منتظر بروز آسیب‌هایی در خودرو خود باشید. مرور این آسیب‌ها نیز ممکن است شما را نسبت به بررسی دقیق‌تر این قطعه هوشیارتر کند. از این دست آسیب‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- در اولین و مهمترین آسیب وارد شده باید به ایجاد خطر برای سرنشینان در زمان رانندگی اشاره کنیم. نه فقط Engine mount بلکه خرابی هر قطعه دیگری می‌تواند ایمنی رانندگی شما را به خطر بندازد.
- لغزش و تکان‌های شدید موتور می‌تواند باعث خراب شدن کامل خود موتور شود.
- امکان بروز آسیب به سایر قطعات نزدیک موتور نیز وجود دارد.
آیا دائما باید Engine mount را سرویس کنیم؟
سرویس دوره‌ای قطعات خودرو یکی از اقداماتی است که تنها رانندگان تیزهوش و آگاه نسبت به هزینه‌های بالای تعمیرات قطعات خودرو آن را در دستور کار خود قرار می‌دهند. اما همه قطعات را نمی‌توان در چک لیست سرویس دوره‌ای قرار داد. Engine mount نیز یکی از قطعاتی است که نه می‌توان آن را دائما سرویس کرد و نه نیاز به سرویس‌های دوره‌ای دارد. اما در صورت مشاهده علائم خرابی دسته موتور سریعا باید برای تعویض آن اقدام نمایید.
قیمت دسته موتور چقدر است؟
قیمت پایه موتور به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. این محصول بسته به جنس مورد استفاده برای تولید، کشور تولید کننده، نوع ساخت و مواردی از این دست ممکن است قیمت متفاوتی داشته باشد. دقت کنید که برند خودرو شما نیز در این قیمت تاثیر دارد. اگر راننده خودروهای تویوتا هستید باید قیمت مشخصی را برای خرید پایه موتور پرداخت کنید و اگر از خودروهای شرکت چانگان استفاده می‌کنید، قیمت خرید Engine mount برای شما متفاوت خواهد بود. اگر به دنبال قیمت روز پایه موتور برند خودرو خود هستید، می‌توانید در ساعات اداری با مشاورین ما در آریان یدک تماس بگیرید.
عمر مفید دسته موتور
انواع پایه موتور عمر مفید متفاوتی دارند. در واقع عمر مفید Engine mount به عوامل مختلفی از جمله نوع، جنس مورد استفاده برای تولید، نحوه نگهداری و البته کیفیت که به شرکت سازنده مرتبط خواهد بود، بستگی دارد. در برخی مواقع شاهد هستیم که این قطعه حتی می‌تواند در تمام طول عمر خودرو بدون هیچ آسیبی به کار خود ادامه دهد. البته اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم و طول عمر یک خودرو را 5 تا 7 سال در نظر بگیریم.
در ایران که هم جاده‌های کاملا استانداردی داریم! و هم رانندگی بسیار منظم و بی‌خطر است! Engine mount ممکن است طول عمر کمتری داشته باشد. البته موضوع مهم برای رانندگان ایرانی تعویض به موقع این قطعه در صورت مشاهده علائم خرابی خواهد بود. با بروز علائم خرابی دسته موتور سریعا باید برای تعویض آن اقدام کنید.
کلام آخر
با مطالعه این مقاله از مجله آریان یدک اکنون به خوبی می دانید که دسته موتور چیست و چه کارکرد مهمی در خودرو دارد. همچنین با علائم خرابی دسته موتور نیز به خوبی آشنا شدید. مهم‌تر از این موضوع اهمیت قائل شدن برای خودرو و تعویض زودهنگام قطعات این چنینی در صورت مشاهده علائم خرابی در آنهاست. هر چند ما در آریان به عنوان فروشگاه لوازم یدکی تمام قطعات یدکی خودروهای خارجی از برند اصلی وارد کرده و در اختیار کاربران ایرانی قرار داده‌ایم، اما هزینه‌های بالای تعویض قطعات اصلی را درک کرده و با نگارش مقالات این چینی سعی داریم تا هشدارهای لازم برای نگهداری هر چه بهتر و با هزینه‌های کمتر را نیز به شما ارائه کنیم.
