بهترین زمان تعویض قطعات خودرو چه زمانی است و اگر در این باره سهل‌انگاری کنیم، چه مشکلاتی برای ماشین ما پیش می‌آید؟ همانطور که می‌دانید قطعات خودرو را باید به دو دسته قطعات مصرفی و قطعات بدون تاریخ مصرف تقسیم کنیم. دسته دوم که البته موضوع بحث ما در این مقاله نیست، معمولا خراب نمی‌شوند جز در بازه‌های زمانی خیلی طولانی یا در اثر حوادث و تصادفات؛ اما دسته اول تاریخ مصرف مشخصی دارند و در تاریخ‌های معلوم باید برای تعویض آنها اقدام شود. دقت کنید که هر چند کیفیت فنی اصلی یک ماشین به کیفیت قطعات اصلی مورد استفاده روی آن بستگی دارد، اما لوازم مصرفی نیز اهمیت خاص خود را داشته و به صورت مستقیم روی راندمان موتور تاثیر دارند. از این رو نمی‌توان زمان تغییر آنها را نادیده گرفت و در این باره سهل‌انگاری کرد.
در حال حاضر خرید لوازم یدکی و تهیه قطعات خودرو مخصوصا برای خودروهای خارجی با هزینه‌های بسیار زیادی همراه است. وقتی صحبت از بازار لوازم یدکی تقلبی هم می‌شود، این موضوع حساسیت بیشتری هم پیدا خواهد کرد. به همین دلیل است که هر کسی به عنوان یک راننده آگاه حتما باید طبق یک برنامه زمان‌بندی مشخص برای تعویض لوازم مصرفی خودرو اقدام نماید و این امر در دسترس نخواهد بود جز با شناخت بهترین زمان تعویض قطعات خودرو. در این مقاله از مجله خودرو آریان یدک سعی داریم تا این موضوع را به صورت کامل برای شما تشریح کنیم. با ما همراه باشید.
زمان تعویض قطعات خودرو
شناخت بهترین زمان تعویض قطعات خودرو از چند جنبه حائز اهمیت است. در درجه اول تعویض به موقع این قطعات باعث می‌شود تا راندمان موتور خودرو شما در بالاترین حد خود حفظ شود و در نتیجه عدم تعویض به موقع آنها می‌تواند باعث به هم خوردن کیفیت و راندمان موتور گردد؛ اما موضوع مهم‌تر اینجاست که عدم تعویض به موقع لوازم مصرفی ماشین باعث می‌شود تا بسیاری از قطعات خودرو شما در خطرهای بسیار زیادی قرار بگیرند. عدم تعویض به موقع لوازم مصرفی خودرو باعث می‌شود تا قطعاتی مانند گیربکس، میل لنگ، پیستون‌ها و حتی خود موتور با دردسرهای بسیار زیادی روبرو شوند. بنابراین اگر هزینه تعویض چنین قطعاتی برای شما مهم است و یا به دنبال این هستید که ماشین خود را در بهترین وضعیت ممکن نگهداری کنید، شناخت بهترین زمان تعویض قطعات خودرو باید برای شما در اولویت قرار بگیرد.
قبل از اینکه زمان تعویض قطعات خودرو را با هم مرور کنیم، لازم به یادآوری است که با توجه به عوامل مختلفی مانند سن خودرو یا کیفیت خود لوازم مصرفی ممکن است زمان‌بندی لازم برای تعویض لوازم مصرفی خودرو متفاوت باشد؛ اما با توجه به اینکه نمی‌خواهیم خیلی شما را منتظر بگذاریم، ابتدا به بررسی بهترین زمان تعویض قطعات مختلف ماشین خواهیم پرداخت و همراه با این معرفی، عوامل موثر را نیز با شما در میان می‌گذاریم.
بهترین زمان تعویض فیلتر هوای کابین
یکی از قطعاتی که لازم است در خودروها در یک برنامه زمان‌بندی مشخص تعویض شود، فیلتر هوای کابین می‌باشد. البته این قطعه در تمام خودروها استفاده نشده ولی در بسیاری از مدل‌های خارجی می‌توانید نمونه آن را پیدا کنید. وظیفه این قطعه جدا کردن تمام گرد و غبار از هوای ورودی به داخل کابین است و در صورتی که این فیلتر کثیف شده باشد، احتمالا بخاری خودرو شما ضعیف عمل کرده و کولر هم نمی‌تواند همان کیفیت اولیه را حفظ کند. از این رو لازم است تا هر سال یک بار برای تعویض فیلتر هوای کابین خودرو خود اقدام کنید. دقت کنید که اگر تاکنون فیلتر هوای کابین خودرو خود را عوض نکرده و یا به یاد نمی‌آورید که آخرین بار کی آن را عوض کرده‌اید، احتمالا زمان آن رسیده تا این قطعه را در خودرو خود عوض کنید. برای خودروهای لوکس خارجی این بازه زمانی طولانی‌تر خواهد بود و شما می‌توانید هر 3 تا 4 سال یا 30,000 تا 50,000 کیلومتر برای تعویض فیلتر هوای کابین اقدام نمایید. بهترین زمان تعویض فیلتر هوای کابین برای خودروهای داخلی همراه با زمان تعویض روغن موتور است.
فیلتر هوای موتور
معرفی بهترین زمان تعویض قطعات خودرو را با بررسی این شرایط برای فیلتر هوای موتور ادامه می‌دهیم. موتور دائما در حال تنفس هوا است و ورود آلاینده‌های مختلف به داخل موتور باعث می‌شود تا راندمان آن تحت تاثیر قرار بگیرد و شاهد از بین رفتن کیفیت اصلی آن باشیم. فیلتر هوای موتور به مرور زمان مسدود شده و رانندگی در شرایط بد آب و هوایی و در جاده‌های خاکی می‌تواند این موضوع را تشدید نماید.
اگر به موقع برای تعویض فیلتر هوای موتور ماشین خود اقدام نکنید:
- مصرف سوخت خودرو شما افزایش پیدا می‌کند.
- راندمان موتور کاهش پیدا خواهد کرد.
- شاهد سوختن روغن و عملکرد ضعیف‌تر آن خواهید بود.
با توجه به این نکات تعویض به موقع فیلتر هوای موتور را نباید دست کم بگیرید. بهتر است هر یک سال یک بار برای تعویض این قطعه اقدام کنید تا منتظر چنین چالش‌هایی در خودرو خود نباشید.
فیلتر روغن
بررسی زمان تعویض لوازم مصرفی خود را با ارزیابی زمان عوض کردن فیلتر روغن ادامه می‌دهیم. فیلتر روغن نیز از جمله محصولاتی است که زمان تغییر آن به نوع و برند تولید کننده بستگی دارد. با شناخت بهترین برندهای فیلتر روغن می‌توانید این زمان را برای این قطعه بدانید. زمان تقریبی 5,000 تا 8,000 کیلومتر را می‌توان برای این منظور در نظر گرفت. البته شایان ذکر است که معمولا در همان زمان تعویض روغن موتور بهتر است فیلتر روغن را نیز تعویض کنید.
فیلتر بنزین
بررسی بهترین زمان تعویض قطعات خودرو را با ارزیابی زمان عوض کردن فیلتر بنزین ادامه می‌دهیم. فیلتر بنزین نیز از آن دسته از محصولاتی است که به این زودی‌ها نیاز به تعویض آن نخواهید داشت. از این گذشته زمان تغییر آن نیز به کیفیت این فیلتر و مدل خودرو بستگی دارد. به صورت کلی در هر 3,000 تا 8,000 کیلومتر بهتر است این فیلتر را تعویض کنید. البته در مدل‌های به روزتر این زمان دو برابر هم شده و باید دقت کنید که در چنین مدل‌هایی به این زودی‌ها نیاز به تعویض فیلتر سوخت ندارید.
روغن موتور
یکی از مهمترین لوازم مصرفی که باید به موقع برای تعویض آن اقدام کنید، روغن موتور است. با توجه به اینکه تمام قطعات متحرک برای کارکرد خود در ماشین نیاز به روغن دارند، از این رو شما باید در چک لیست زمان تعویض قطعات خودرو اهمیت ویژه‌ای برای روغن موتور قائل باشید. زمان تعویض روغن موتور به عوامل مختلفی بستگی دارد. از سن خودرو گرفته تا مدل و البته نوع روغن موتوری که برای آن استفاده می‌کنید، روی این زمان تاثیر خواهد داشت. حتی نوع کارکرد خود ماشین را نیز باید در این باره مهم بدانیم. بر این اساس نکات زیر می‌تواند در تعیین بهترین زمان برای تعویض روغن موتور به شما کمک کند.
- روغن موتورهای داخلی معمولا طول عمر 3 تا 5 هزار کیلومتری دارند و در این بازه زمانی باید تعویض شوند.
- روغن موتورهای خارجی معمولا طول عمر 5 تا 9 هزار کیلومتر را دارند.
- روغن موتورهای مصنوعی می‌توانند تا 24,000 کیلومتر مورد استفاده قرار بگیرند.
- در صورت عدم استفاده از ماشین، تاریخ مصرف روغن موتور تا 12 ماه خواهد بود.
- در صورتی که شغل شما رانندگی است و ماشین توقف‌های زیادی در طول روز دارد، در بازه زمانی کمتری باید برای تعویض روغن اقدام نمایید.
تعویض روغن گیربکس
یکی دیگر از لوازم مصرفی خودرو روغن گیربکس است. این روغن روی عملکرد گیربکس تاثیر داشته و برای راندمان آن ضروری است. البته موضوع بسیار مهم درباره زمان تغییر روغن گیربکس مدل خودرو است. بسته به مدل خودرو ممکن است اصلا نیازی به تعویض روغن گیربکس نداشته باشید و یا نیاز باشد تا هر چند وقت یک بار آن را تعویض کنید. این موضوع را می‌توانید در دفترچه راهنمای خودرو خود مشاهده کنید. دقت داشته باشید که تعویض روغن گیربکس خیلی هزینه سنگینی روی دست شما نمی‌گذارد، اما عدم تعویض آن ممکن است باعث بروز مشکلات زیادی روی گیربکس شده و حتی به کل این قطعه را خراب نماید.
در صورتی که شما از خودرو خود در خارج از جاده استفاده می‌کنید و یا نیاز به بکسل کردن خودرو خود پیدا می‌کنید، تعویض روغن گیربکس برای خودرو شما ضروری خواهد بود. بهتر است بدانید که گیربکس چیست و عدم تعویض به موقع روغن آن چقدر می‌تواند روی عملکرد این قطعه حساس تاثیر داشته باشد.
روغن ترمز
بررسی بهترین زمان تعویض قطعات خودرو را با بررسی زمان عوض کردن روغن ترمز ادامه می‌دهیم. روغن ترمز از آن دسته از روغن‌هایی است که تاثیر بسیار زیادی روی ایمنی خودرو و رانندگی دارد. روغن ترمز فشار حاصل از پایین آمدن پدال ترمز را به نیروی لازم برای ترمز گرفتن تبدیل می‌نماید. روغن ترمز خراب شده و سوخته باعث از بین رفتن عملکرد بهینه سیستم ترمز خودرو شده و حتی می‌تواند باعث خوردگی اجزای این سیستم نیز شود. به همین دلیل زمان عوض کردن آن اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌نماید.
البته روغن ترمز از آن دسته از محصولاتی است که نباید آن را زود به زود تعویض کنید و تعویض کردن خیلی سریع آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ اما با این حال باید در زمان مشخص برای تعویض این قطعه اقدام نمایید. به صورت کلی تنها یک بار در سال نیاز به تعویض روغن ترمز پیدا خواهید کرد و این موضوع به نوع رانندگی و شرایط استفاده از خودرو بستگی خواهد داشت.
ضدیخ
تعیین بهترین زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو را با بررسی زمان عوض کردن ضدیخ ادامه می‌دهیم. درباره زمان عوض کردن ضدیخ نیز باید نکات مهمی را در نظر بگیرید. اولا باید متذکر شویم که عدم تعویض به موقع همین مایع ساده و نه خیلی گران چقدر می‌تواند روی عملکرد موتور خودرو شما تاثیر داشته باشد. با توجه به اینکه یکی از دلایل بروز بسیاری از ایرادات در موتور خودرو گرمای بیش از حد آن است و مایع خنک کننده از ملزومات پایین آوردن دما در موتور است، از این رو اهمیت آن بسیار مهم خواهد بود.
برای برخی از خودروهای خارجی زمان تعویضی برای ضد یخ و مایع خنک کننده در نظر گرفته نمی‌شود و احتمالا تا آخر عمر خودرو نیز نیازی به آن پیدا نخواهید کرد. این موضوع البته برای خودروهای داخلی نیست و صنعت خودروسازی ما هنوز فاصله بسیار زیادی با این موضوع دارد. این زمان برای خودروهای داخلی از روی تجربه آن هم با برندهای تولید کننده داخلی ضد یخ بازه زمانی 6 ماهه تا یک ساله است.
باتری
بررسی بهترین زمان تعویض قطعات خودرو را با معرفی زمان تعویض باتری ادامه می‌دهیم. باتری از آن دسته از محصولات و قطعاتی است که معمولا زمان مشخصی برای تعویض آن از پیش تعیین می‌شود. باتری‌ها بنابه برند تولید کننده و نحوه استفاده از آن طول عمر مشخصی دارند. معمولا اکثر باتری‌های موجود در بازار دارای گارانتی تعویض هستند و در این بازه زمانی اگر خراب شده و کارکرد اصلی خود را نداشته باشند، می‌توان از گارانتی آنها استفاده کرد. البته دقت کنید که باتری در زمان رسیدن به آخر عمر با ایراداتی روبرو می‌شود و شما می‌توانید با مشاهده علائم خرابی باتری برای تعویض آن اقدام نمایید.
- بد استارت خوردن
- کار نکردن اجزای الکتریکی خودرو
- هشدارهای بی‌موقع و بدون دلیل دزدگیر ماشین
از جمله علائمی هستند که نشان از پایان عمر باتری داشته و به نوعی اعلام کننده زمان تعویض آن هستند. به صورت معمول زمان تعویض باتری در خودروهای خارجی هر 4 تا 5 سال یک بار است؛ اما این زمان برای خودروهای داخلی و تولید کننده‌های داخلی باتری در حدود 1 تا 2 سال خواهد بود.
لنت ترمز
بررسی بهترین زمان تعویض قطعات خودرو را با بررسی زمان تعویض لنت ترمز ادامه می‌دهیم. به صورت کلی زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل برای لنت ترمز تاثیر بیشتری هم دارند. زمان تعویض این قطعه به شدت به برند تولید کننده، به مدل و نوع خودرو و همچنین نحوه رانندگی و استفاده از ماشین بستگی دارد. برای کسانی که به دنبال خرید لوازم یدکی تویوتا هستند، قرار نیست این زمان با زمان تعویض لنت ترمز پراید یکسان باشد. به صورت معمول هر 10 تا 15 هزار کیلومتر لازم است لنت ترمز خودروی خود را تعویض نمایید.
همچنین درباره زمان تعویض لنت ترمز باید به این نکته هم اشاره کنیم که شما با شناخت علائم خرابی لنت ترمز هم می‌توانید به زمان تعویض آن پی ببرید. وقتی سیستم ترمز ماشین شما شرایط گذشته را ندارد یا در زمان ترمز گرفتن صدای برخورد دو فلز از خودرو شما بیرون می‌آید، بهتر است حتما نیم‌نگاهی به لنت‌های ترمز ماشین خود بیندازید. در چنین مواقعی احتمالا زمان تعویض آنها فرا رسیده است. البته برای خودروهای خارجی تجربه نشان می‌دهد که هر 30,000 تا 70,000 کیلومتر زمان خوبی برای تعویض لنت ترمز است.
شمع
انرژی حرارتی لازم در فرایند احتراق در موتورهای احتراقی از جرقه زدن شمع‌ها ایجاد می‌شود. شمع‌ها از اصلی‌ترین اجزای سیستم جرقه زنی هستند. با توجه به اینکه هر گونه ایراد در شمع‌ها می‌تواند تبدیل به یک چالش بزرگ در سیستم فنی ماشین شود، بنابراین در زمان مناسب باید برای تعویض این قطعه اقدام نمایید. واقعیت این است که هیچ استاندارد دقیقی برای زمان عوض کردن شمع‌ها در ماشین وجود ندارد و تنها با شناخت علائم خرابی شمع‌هاست که می‌توانید برای این منظور اقدام نمایید. در برخی از منابع نیز اشاره شده که بهتر است در هر 30 هزار تا 50 هزار کیلومتر برای تعویض شمع‌ها اقدام نمود.
سنسور اکسیژن
برای کسانی که می‌دانند سنسور اکسیژن چیست و چه کارکردی در خودرو دارد مشخص بودن زمان تعویض این قطعه نیز اهمیت بالایی خواهد داشت. درباره زمان عوض کردن سنسور اکسیژن نیز نمی‌توان بازه دقیق و مشخصی تعیین کرد. زمان عوض کردن این قطعه به مواردی مانند آب و هوا و نحوه رانندگی به خصوص حضور در جاده‌های خاکی و با گرد و غبار زیاد بستگی خواهد داشت. به صورت معمول این قطعه باید هر 10 تا 20 هزار کیلومتر سرویس و یا تعویض شود.
تایرها
بررسی زمان تعویض قطعات خودرو را با ارزیابی این زمان برای لاستیک‌ها ادامه می‌دهیم. لاستیک‌ها نیز از جمله لوازم مصرفی خودرو هستند و باید در زمان مناسب برای تعویض آنها اقدام کرد. لاستیک‌های فرسوده به شدت کیفیت آپشن‌های خودرو مانند سرعت بالا را کاهش می‌دهند و حتی رانندگی با این شرایط می‌تواند باعث از بین رفتن قابل توجه ایمنی رانندگی و ماشین شود و به همین دلیل نیاز است تا به صورت ویژه‌ای به آن نگاه کنید.
زمان عوض کردن لاستیک‌ها بیشتر به برند تولید کننده و نحوه رانندگی بستگی دارد. حضور در جاده‌هایی با آسفالت خراب نیز می‌تواند باعث بروز مشکلات بیشتری در لاستیک‌ها شده و زمان عوض کردن آنها را کاهش می‌دهد. زمانی که آج لاستیک‌ها به میزان قابل توجهی کم شده باشد و خطر لغزش آنها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده، بهتر است برای تعویض آنها اقدام نمایید. این موضوع بسته به شرایط جاده ممکن است در 60 تا 100 هزار کیلومتر رانندگی ایجاد شود که البته خیلی اعداد دقیقی نیستند و این بازدید ظاهری از لاستیک‌ها است که روی این موضوع تعیین کننده خواهد بود.
تسمه تایم
تسمه تایم از جمله لوازم مصرفی با دوام در خودروهاست و معمولا خیلی زود به زود نیاز به تعویض آن نخواهید داشت. البته برای کسانی که می‌دانند تسمه تایم چیست و چقدر برای سیستم فنی خودرو و امنیت رانندگی اهمیت دارد، حتما شناخت زمان عوض کردن آن نیز جایگاه مهمی خواهد داشت. به صورت پیش فرض معمولا بیان می‌شود که بهترین زمان برای تعویض تسمه تایم هر 50 تا 60 هزار کیلومتر است؛ اما با این حال این موضوع به عواملی مانند برند تولید کننده یا شرایط رانندگی شما بستگی خواهد داشت.
سایر لوازم مصرفی
به تشریح بهترین زمان تعویض قطعات خودرو برای اکثر قطعات اصلی ماشین پرداختیم و نکات لازم درباره آنها را نیز مرور کردیم. لوازم مصرفی دیگری هم هستند که ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند. این لوازم به شرح زیر خواهند بود:
- بهتر است هر 150,000 کیلومتر برای تعویض سنسورهای موتور اقدام نمایید.
- تعویض کمکم فنرهای خودرو در هر 50 تا 75 هزار کیلومتر می‌تواند عملکرد بهتری در خودرو ایجاد نماید.
- زمان عوض کردن کلاچ ماشین معمولا هر 100 هزار کیلومتر است.
- پمپ آب خودرو بهتر است هم 6 تا 8 سال تعویض شود.
- تیغه‌های برف پاک کن را نیز بهتر است هر دو سال تعویض نمایید.
